Đau Thần Kinh Tọa Và Thoát Vị Đĩa Đệm

Tác giả: Cập nhật: 3:52 pm , 30/07/2024

Đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm có các triệu chứng tương tự nhau do đó rất dễ bị nhầm lẫn và có kế hoạch điều trị không phù hợp. Điều quan trọng là thực hiện các chẩn đoán và chăm sóc sức khỏe phù hợp để ngăn ngừa các vấn đề gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm
Đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm cần được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị hợp lý

Phân biệt đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm

Có rất nhiều bệnh lý và điều kiện sức khỏe có thể gây nhầm lẫn và không được điều trị đúng cách. Một trong những tình trạng này là đau thần kinh tọathoát vị đĩa đệm. Dưới đây là một số hướng dẫn về cách phân biệt hai điều kiện này, người bệnh có thể tham khảo để có kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp nhất.

1. Đau thần kinh tọa là gì?

Đau thần kinh tọa còn được gọi là đau dây thần kinh hông to, thường dẫn đến những cơn đau ở thắt lưng, mông, lan tỏa đến chân dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa. Tình trạng này xảy ra khi dây thần kinh tọa bị tổn thương, ảnh hưởng bởi một số vấn đề cột sống, chẳng hạn như chấn thương, căng cơ gây chèn ép dây thần kinh hoặc thoát vị đĩa đệm.

Các triệu chứng đau thần kinh tọa bao gồm:

  • Đau nhói dọc theo ngoại vi của dây thần kinh tọa
  • Đi bộ khó khăn
  • Tê và yếu chân
  • Có cảm giác ngứa ran ở đùi, bắp chân hoặc bàn chân

2. Thoát vị đĩa đệm là gì?

Thoát vị đĩa đệm xảy ra khi đĩa đệm cột sống bị trượt, rách hoặc phồng lên. Ở mỗi đốt sống sẽ có một đĩa đệm hoạt động như bộ phận hấp thụ sốc và giảm áp lực lên cột sống. Khi đĩa đệm bị rách hoặc tổn thương, nhân mềm sẽ bị ép ra bên ngoài bao xơ đĩa đệm, gây áp lực lên các dây thần kinh, dẫn đến đau đớn và khó chịu.

Các triệu chứng thoát vị đĩa đệm chính bao gồm:

  • Đau khi ngồi. Bởi vì khi ngồi sẽ gây áp lực quá mức lên các đĩa đệm cột sống, gây ảnh hưởng đến đĩa đệm bị phồng và khiến cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn.
  • Đau có thể lan tỏa từ thắt lưng đến một hoặc cả hai chân.
  • Cơn đau nghiêm trọng hơn khi người bệnh thực hiện một số hoạt động như cúi người về phía trước, nâng vật nặng, đẩy hoặc kéo. Đôi khi ho hoặc hắt hơi cũng có thể khiến cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn.

3. Đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm khác nhau như thế nào?

Hầu hết các trường hợp đau thần kinh tọa có thể phục hồi sau một thời gian điều trị thích hợp. Phần lớn người bệnh có thể quay trở lại các hoạt động bình thường sau 6 – 8 tuần mà không cần phẫu thuật hoặc điều trị xâm lấn.

Trong khi đó, thoát vị đĩa đệm là một tình trạng lâu dài hơn, có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và cần được điều trị y tế bởi bác sĩ có chuyên môn. Nếu không được chẩn đoán và điều trị, thoát vị đĩa đệm có thể trở nên nghiêm trọng hơn, gây suy nhược cơ thể nhiều biến chứng khác.

Đau thần kinh tọa
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến đau thần kinh tọa

Đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm có thể bị nhầm lẫn ngay từ đầu bởi vì các triệu chứng bệnh tương đối giống nhau. Do đó, người bệnh được khuyến khích đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Tùy thuộc vào nguyên nhân và các triệu chứng liên quan, bác sĩ có thể đề nghị chụp MRI để xác định chính xác nguyên nhân gây ra cơn đau.

Điều quan trọng cần lưu ý là thoát vị đĩa đệm có thể gây ra đau thần kinh tọa nhưng tình trạng ngược lại không bao giờ xảy ra (đau thần kinh tọa không gây ra thoát vị đĩa đệm). Ở người thoát vị đĩa đệm, người bệnh có thể bị đau lan tỏa đến một hoặc hai chân, tình trạng này được gọi là đau thần kinh tọa. Các đĩa đệm ở cột sống thắt lưng có thể bị phình ra ở phía sau lưng (vùng lưng) hoặc gây ảnh hưởng đến hai bên (vùng bên), gần với các rễ thần kinh cột sống.

Các đĩa đệm bị thoát vị có thể gây ảnh hưởng đến các rễ thần kinh tọa thông qua các kích ứng hóa học hoặc chèn ép trực tiếp. Khi chèn ép trực tiếp, đĩa đệm sẽ phồng lên hoặc rò rỉ nhân mềm lên các dây thần kinh đi ra khỏi ống sống, dẫn đến tổn thương thần kinh, gây viêm và đau. Điều này làm thay đổi chức năng thần kinh và dẫn đến các triệu chứng đau thần kinh tọa.

Đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm rất khó phân biệt trong thời gian đầu và hầu hết người bệnh cần đến bệnh viện để được chẩn đoán chính xác nhất. Điều cần thiết là phải được chẩn đoán chính xác để có kế hoạch điều trị hiệu quả.

Thoát vị đĩa đệm gây đau thần kinh tọa như thế nào?

Phần dưới cột sống chịu một trọng lượng cơ thể đáng kể và thường xuyên phải vận động, khiến các đĩa đệm cột sống dễ bị tổn thương và đau đớn. Một chấn thương phổ biến đối với đĩa đệm là khiến nhân mềm di chuyển khỏi vị trí bình thường và bị đẩy vào vỏ bao xơ bên ngoài. Đôi khi bao xơ có thể bị rách, khiến nhân mềm di chuyển ra bên ngoài gây ảnh hưởng trực tiếp đến dây thần kinh tọa.

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của đau thần kinh tọa là thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Đĩa đệm bị thoát vị có thể kích thích các dây thần kinh bằng cách sau:

  • Đĩa đệm thường nằm gần tủy sống và rễ thần kinh tủy sống (dây thần kinh tọa là một phần của dây thần kinh cột sống khi thoát ra khỏi ống sống).
  • Dây thần kinh tọa là một trong những rễ thần kinh dễ bị ảnh hưởng nhất do thoát vị đĩa đệm. Mỗi rễ thần kinh thắt lưng truyền cảm giác đau đến các phần khác nhau của chân, chẳng hạn như bắp chân và các ngón chân.
  • Thoát vị đĩa đệm có thể dẫn đến rò rỉ các chất hóa học gây viêm ở một hoặc nhiều dây thần kinh tọa. Điều này gây chèn ép cơ học trực tiếp vào các dây thần kinh và gây đau.

Phòng ngừa đau thần kinh tọa ở người thoát vị đĩa đệm

Các hoạt động hàng ngày, chẳng hạn như cúi người, nâng đồ vật, vặn người và ngồi lâu có thể góp phần dẫn đến thoát vị đĩa đệm. Do đó, thay đổi một số thói quen hàng ngày có thể hỗ trợ cải thiện các triệu chứng thoát vị đĩa đệm và hạn chế rủi ro đau thần kinh tọa. Ngoài ra, thực hiện lối sống phù hợp cũng giúp ngăn ngừa nguy cơ tái phát thoát vị đĩa đệm.

Có một số vấn đề cần lưu ý để phòng ngừa đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm bao gồm:

1. Bảo vệ đĩa đệm khi ngồi hoặc uốn cong

Ngồi lâu hoặc cúi người trong thời gian dài, có thể gây áp lực lên các đĩa đệm và tăng khoảng 40% nguy cơ thoát vị đĩa đệm. Do đó, người bệnh được khuyến khích tránh nâng vật nặng hoặc thực hiện các công việc nặng sau khi ngồi hoặc cúi người lâu.

Người bệnh cũng được khuyến cáo đứng thẳng trong vài phút, điều này cho phép đĩa đệm quay trở lại vị trí ban đầu và định hình lại cột sống trước khi thực hiện các chuyển động quá đột ngột hoặc quá sức.

2. Bảo vệ cột sống khi cúi người

Cột sống thường xuyên bị uốn cong trong các hoạt động hàng ngày, chẳng hạn như lau dọn nhà, nâng đồ vật khỏi sàn, làm việc hoặc ngồi xem TV, trò chuyện với người thân. Khi thực hiện các công việc hàng ngày, người bệnh cần duy trì vòm thắt lưng an toàn để ngăn ngừa hoặc tránh làm tình trạng thoát vị đĩa đệm trở nên nghiêm trọng hơn. Điều này góp phần phòng ngừa nguy cơ đau thần kinh tọa.

đau thần kinh tọa uống thuốc gì
Thực hiện các tư thế đúng và khoa học trong các hoạt động hàng ngày để bảo vệ cột sống

Khi uốn cong cột sống, người bệnh có thể duy trì vòm thắt lưng an toàn bằng cách:

  • Khuỵu gối khi nhấc đồ vật khỏi sàn
  • Xoay người bằng hông. Không sử dụng cột sống khi xoay người, nghiêng về phía trước hoặc ngả về phía sau.
  • Di chuyển một vật nặng bằng cách đẩy chứ không phải kéo.
  • Nếu cần đứng trong thời gian dài, người bệnh nên kê một chân lên bệ thấp để tránh gây áp lực lên cột sống.
  • Ngồi với vai cuộn ra phía sau và duy trì tư thế thẳng tự nhiên của cột sống.

Ngoài ra, người bệnh được khuyến khích tránh khom lưng, cúi người khi đứng, đi và ngồi. Điều này góp phần bảo vệ các đĩa đệm cột sống và ngăn ngừa nguy cơ đau thần kinh tọa.

3. Sử dụng dụng cụ hỗ trợ

Người bệnh có thể giảm áp lực lên các đĩa đệm bằng cách sử dụng các dụng cụ hỗ trợ, chẳng hạn như xe đẩy hàng hóa, hành lý với bốn bánh xe. Nếu nằm nghiêng hãy đặt một chiếc gối ở giữa hai đầu gối. Nếu nằm ngửa hãy đặt một chiếc gối bên dưới đầu gối. Điều này có thể góp phần giảm áp lực lên cột sống, ngăn ngừa đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm.

4. Tập thể dục tăng cường sức khỏe lưng

Có một số bài tập cho phép người bệnh uốn cong cột sống về sau, có thể góp phần điều trị đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm. Các bài tập này tập tập trung vào cơn đau thần kinh tọa, góp phần điều trị và chữa lành thoát vị đĩa đệm.

Điều quan trọng là thực hiện các bài tập an toàn và được hướng dẫn bởi bác sĩ hoặc nhà vật lý trị liệu để đảm bảo đúng kỹ thuật cũng như tránh các rủi ro liên quan. Bên cạnh đó, khi bị đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm, người bệnh nên tránh các bài tập vặn người về phía trước hoặc thực hiện các động tác lặp lại thường xuyên.

Đau thần kinh tọa và thoát vị đĩa đệm có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, tăng nguy cơ trầm cảm và các vấn đề sức khỏe khác. Điều quan trọng là chẩn đoán chính xác nguyên nhân và điều trị y tế bởi bác sĩ chuyên môn. Thoát vị đĩa đệm nghiêm trọng có thể dẫn đến nhiều trường hợp y tế khẩn cấp, bao gồm hội chứng chùm đuôi ngựa, rối loạn chức năng ruột, bằng quang, tê vùng sinh dục và yếu chân nghiêm trọng. Tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu người bệnh gặp một hoặc nhiều các triệu chứng này.

Tham khảo thêm:

Chuyên khoa
Bệnh học liên quan
Xem thêm
Điều trị tham khảo
Dinh dưỡng tham khảo
Bài thuốc tham khảo
Triệu chứng tham khảo
Câu hỏi tham khảo
Đau thần kinh tọa có nên đi bộ và tập thể dục không phụ thuộc vào phản ứng của cơ thể cũng như các biện pháp hỗ trợ khi tập luyện. Điều quan trọng là trao đổi với bác sĩ...
Bị đau dây thần kinh tọa nên ăn gì và kiêng gì được hướng dẫn bởi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm hiệu quả cải thiện các triệu chứng. Do đó, điều quan trọng là trao đổi...
Đau thần kinh tọa có nên đạp xe không phụ thuộc vào chỉ định của bác sĩ và mức độ nghiêm trọng của cơn đau. Do đó, điều quan trọng là trao đổi với bác sĩ để được chẩn đoán,...
Đôi khi các tư thế ngủ không phù hợp hoặc các hoạt động tình dục có thể khiến tình trạng đau thần kinh tọa trở nên nghiêm trọng hơn và gây ảnh hưởng đến chất lượng nghỉ ngơi. Vậy đau...
Chuyên gia
Chính thức
  • Bác sĩ
  • Cơ xương khớp, Phục hồi chức năng
  • 40 năm
  • Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng thuốc dân tộc

Bác sĩ Doãn Hồng Phương là một chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực Y học cổ truyền, nổi tiếng với phương pháp điều trị hiệu quả Liệt dây thần kinh số 7. Với kinh nghiệm dày dặn và sự kết hợp hài hòa giữa y học cổ truyền và hiện đại, bác sĩ Phương đã mang lại niềm vui và hy vọng cho hàng ngàn bệnh nhân trên khắp cả nước.

Xem tiếp
  • Tiến sĩ, Giáo sư
  • Cơ xương khớp
  • Hơn 50 năm
  • Bệnh viện E

Bác sĩ Trần Ngọc Ân là người luôn theo đuổi Ngành cơ xương khớp, đặc biệt là chuyên ngành thấp khớp tại Việt Nam. Đến nay ông đã có khoảng 50 năm kinh nghiệm trong ngành Cơ xương khớp và chữa trị cho rất nhiều người bệnh

Xem tiếp
Chính thức
  • Tiến sĩ, Phó giáo sư
  • Cơ xương khớp
  • Hơn 30 năm
  • Phòng khám bác sĩ Vũ Thị Thanh Thủy

PGS.TS Vũ Thị Thanh Thủy luôn được giới chuyên môn đánh giá là bác sĩ giỏi, có chuyên môn tốt trong lĩnh vực Cơ xương khớp. Đến nay bác sĩ Thủy đã có hơn 30 năm kinh nghiệm khám và điều trị bệnh Xương khớp cho hàng nghìn bệnh nhân trong cả nước.

Xem tiếp
Chính thức
  • Tiến sĩ, Phó giáo sư
  • Cơ xương khớp
  • Gần 40 năm
  • Bệnh viện Bạch Mai

Với sự nghiêm cẩn trong quá trình học tập đào tạo và tu nghiệp, đến nay bác sĩ Nguyễn Vĩnh Ngọc đã trở thành bác sĩ có chuyên môn hàng đầu trong lĩnh vực Cơ xương khớp. Bác sĩ dày dặn kinh nghiệm, có thâm niên và khắc phục hiệu quả các bệnh lý:Bệnh về khớp (Gout, viêm cột sống dính khớp, thoái hóa khớp, viêm quanh khớp vai, đau vai gáy, đau khớp vai, lupus ban đỏ, đau xương khớp, đau thắt lưng, viêm khớp, thoát vị đĩa đệm…); Bệnh về xương (Loãng xương, đau nhức xương, viêm xương, vôi hóa cột sống, gai xương, chấn thương thể thao…); Bệnh về cơ (Viêm cơ, teo cơ, yếu cơ, loạn dưỡng cơ, đau mỏi cơ…). Với chuyên môn được đánh giá cao, bác sĩ Nguyễn Vĩnh Ngọc đã khám chữa và điều trị thành công cho nhiều người bệnh trong và ngoài nước. Trong đó, nhiều bệnh nhân của bác sĩ Ngọc là những Bộ trưởng, Thứ trưởng, Lãnh đạo các tập đoàn, Doanh nhân…

Xem tiếp
Chính thức
  • Bác sĩ chuyên khoa II
  • Cơ xương khớp
  • Hơn 20 năm
  • Bệnh viện E

Với những nỗ lực và cố gắng trong suốt thời gian hoạt động trong nghề, chuyên môn của bác sĩ Loan tốt lên từng ngày. Đến nay bác sĩ Loan được công nhận là bác sĩ Nội cơ xương khớp giỏi tại Hà Nội. Từ khi ra trường đến nay, bác sĩ Loan có cơ hội làm việc và gắn bó lâu dài với bệnh viện E Hà Nội, một trong những bệnh viện uy tín và chất lượng tại miền Bắc. Sau hơn 20 năm công tác, bác sĩ Loan đã khám, chữa khỏi nhiều bệnh lý về Cơ xương khớp:Bệnh về cơ: Đau mỏi cơ, yếu cơ, loạn dưỡng cơ, viêm cơ, teo cơ…Bệnh về xương: Loãng xương, đau nhức xương, gai xương, viêm xương, vôi hóa cột sống, chấn thương thể thao… Bệnh về khớp: Viêm cột sống dính khớp, gout, thoái hóa khớp, đau khớp vai, đau vai gáy, viêm khoanh khớp vai, lupus ban đỏ, đau xương khớp, đau thắt lưng, thoát vị đĩa đệm…

Xem tiếp
Chính thức
  • Bác sĩ chuyên khoa II
  • Cơ xương khớp
  • Hơn 30 năm
  • Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức

Bác sĩ Võ Quốc Hưng được đào tạo bài bản về lĩnh vực Cơ xương khớp. Nhờ những nỗ lực liên tục trong quá trình đào tạo và hành nghề thực tế, bác sĩ Hưng đã tích lũy được nhiều kiến thức chuyên môn và kỹ năng lâm sàng thực tế. Nhờ vậy, sau khi hoàn thành quá trình đào tạo, bác sĩ Hưng được bổ nhiệm về công tác tại bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức và đảm nhiệm các vai trò chủ chốt tại bệnh viện.Trong thời gian làm việc tại bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức, bác sĩ Hưng luôn cho thấy sự tận tâm, chuyên nghiệp của mình trong việc khám bệnh, nắn chỉnh xương bó bột, điều trị bảo tồn, phẫu thuật các bệnh lý thuộc chuyên ngành chấn thương chỉnh hình như:Bệnh về Cơ; Đau mỏi cơTeo cơ, viêm cơ; Loạn dưỡng cơ, yếu cơ; Bệnh về Xương: Chấn thương thể thao, Gai xương, viêm xương, vôi hóa cuộc sốngĐau nhức xương, loãng xương; Bệnh về khớp: Thoát vị đĩa đệm, viêm khớp, Đau vai gáy, đau khớp vai, đau thắt lưng, đau xương khớp, Lupus ban đỏViêm cột sống dính khớp, Gout, viêm khoanh khớp vai, thoái hóa khớp

Xem tiếp
Cơ Sở Y Tế
Chính thức
  • số 4 đường Núi Thành, phường 13, quận Tân Bình, TP. HCM
  • Đa khoa
  • Bệnh viện tư nhân

Bệnh viện Mỹ Đức được thành lập năm 2012, với chức năng chính là khám chữa và chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ, trẻ nhỏ, điều trị vô sinh - hiếm muộn.

Xem tiếp
Chính thức
  • 800 giường bệnh
  • 314 đường Nguyễn Trãi, Phường 8, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh
  • Đa khoa
  • Bệnh viện công lập

Bệnh viện Nguyễn Trãi có tiền thân là Y Viện Phước Kiến do một cộng đồng người Hoa thành lập vào năm 1909, chuyên điều trị bệnh theo Đông y.

Xem tiếp
Chính thức
  • 45 giường bệnh
  • 286 Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội
  • Đa khoa
  • Bệnh viện tư nhân

Bệnh viện Thu Cúc hay còn được biết đến với cái tên là Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc.

Xem tiếp
Chính thức
  • 170 giường bệnh
  • số 1 đường Phương Mai, quận Đống Đa, Hà Nội
  • Đa khoa
  • Bệnh viện tư nhân

Bệnh viện Việt Pháp hay Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội là bệnh viện quốc tế đầu tiên ở Hà Nội và miền Bắc nước ta.

Xem tiếp
Chính thức
  • Quốc lộ 22 - Ấp Chợ , Xã Tân Phú Trung, Huyện Củ Chi, TP. Hồ Chí Minh
  • Đa khoa
  • Bệnh viện tư nhân

Bệnh viện Xuyên Á được thành lập vào năm 2012 với ý tưởng ban đầu là Công ty Cổ phần Đầu tư Bệnh viện Xuyên Á.

Xem tiếp
Chính thức
  • 600 giường bệnh
  • số 12 Chu Văn An, phường Điện Biên, quận Ba Đình, Thành Phố Hà Nội
  • Đa khoa
  • Bệnh viện công lập

Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn là bệnh viện hạn 1 của Thành phố Hà Nội, quy mô 600 giường bệnh, 45 khoa/ phòng, hơn 1000 cán bộ nhân viên và 7 chuyên khoa đầu ngành

Xem tiếp

Bài viết liên quan