Nổi Mẩn Đỏ Trên Da Là Bị Gì? Cách Xử Lý và Điều Trị

Nổi mẩn đỏ trên da thường là biểu hiện của các vấn đề da liễu như kích ứng, dị ứng, nổi mề đay và các bệnh viêm da mãn tính. Trong một số trường hợp, tình trạng này có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Nổi mẩn đỏ trên da là bị gì?

Nổi mẩn đỏ là hiện tượng da liễu rất phổ biến. Mẩn đỏ là các nốt sẩn có kích thước từ nhỏ đến trung bình, hình tròn hoặc hình bầu dục, bờ rõ và thường có ranh giới rõ ràng so với vùng da lành. Các nốt mẩn thường gây ra cảm giác ngứa ngáy và nóng rát.

Nổi mẩn đỏ là phản ứng của da khi tiếp xúc với các chất dị ứng hoặc kích ứng. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe. Để có phương án điều trị phù hợp, bạn cần xác định được nguyên nhân chính xác gây nổi mẩn đỏ trên da.

Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này:

1. Nổi mề đay

Nổi mẩn đỏ là triệu chứng điển hình của bệnh mề đay (mày đay). Bệnh lý này thực chất là phản ứng da cấp hoặc mãn tính có cơ chế phức tạp với vai trò chính của histamine – chất trung gian trong phản ứng dị ứng. Mề đay có thể xảy ra do dị ứng thức ăn, thuốc, tiếp xúc với côn trùng, mủ thực vật,…

Các mẩn đỏ do mề đay thường nổi cộm so với vùng da lành, bờ tròn, sờ vào cứng chắc và gây ngứa ngáy nhiều. Tùy vào nguyên nhân, mẩn đỏ có thể nổi khu trú hoặc nổi khắp người. Đặc điểm của mày đay là xuất hiện đột ngột và biến mất nhanh chóng chỉ sau vài giờ mà không để lại dấu vết.

Mề đay là bệnh da liễu lành tính và hầu hết đều có thể tự thuyên giảm mà không cần điều trị. Tuy nhiên nếu bị dị ứng nghiêm trọng, mề đay có thể đi kèm với hiện tượng khó thở, thở khò khè, nghẹt mũi, ngứa cổ họng,… Trong trường hợp này, phải đến ngay bệnh viện để được cấp cứu, tránh tình trạng sốc phản vệ và tử vong.

2. Do kích ứng, dị ứng

Mẩn đỏ thường là phản ứng của da khi tiếp xúc với các chất dị ứng và kích ứng. Nếu tiếp xúc với chất kích ứng, da thường nổi mẩn đỏ khu trú kèm theo mụn nước, mụn mủ hoặc các bọng nước lớn. Tuy nhiên nếu bị dị ứng, mẩn đỏ sẽ nổi trên phạm vi rộng hơn.

Nổi mẩn đỏ trên thường do kích ứng và dị ứng với:

• Nọc độc côn trùng, mủ và nhựa thực vật
• Ma sát với quần áo, giày dép,…
• Tiếp xúc với nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh
• Dị ứng mỹ phẩm, xà phòng và các sản phẩm chăm sóc da
• Dị ứng thời tiết, thức ăn
• Một số người có thể bị kích ứng, dị ứng với các loại hóa chất sử dụng trong sinh hoạt như bột giặt, sơn, nước rửa chén,…

3. Rôm sảy

Rôm sảy cũng có thể là nguyên nhân gây mẩn đỏ trên da. Rôm sảy là bệnh da liễu thường gặp ở trẻ em và khởi phát chủ yếu vào thời tiết nóng ẩm. Nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh là do bít tắc tuyến mồ hôi khiến cho mồ hôi, bã nhờn bị ứ ở bên trong nang lông, dẫn đến việc xuất hiện các mẩn đỏ có màu hồng nhạt.

Trẻ em có cấu trúc da chưa phát triển hoàn chỉnh nên không thể điều tiết khi tuyến mồ hôi hoạt động quá mức. Cũng chính vì vậy mà hầu như người lớn và người cao tuổi không gặp phải bệnh lý này. Các mẩn đỏ trên da do rôm sảy thường xuất hiện ở những vị trí tuyến mồ hôi phát triển mạnh như vùng mặt, ngực, lưng, cổ, kẽ nách, hang,… Mẩn đỏ đi kèm với cảm giác ngứa ngáy, đau rát khiến trẻ khó chịu, bứt rứt và quấy khóc.

4. Nổi mẩn đỏ do viêm nang lông

Nổi mẩn đỏ trên da có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh viêm nang lông. Nguyên nhân gây bệnh chưa được biết rõ nhưng thường có liên quan đến sự bít tắc lỗ chân lông và tăng tiết mồ hôi quá mức. Những yếu tố này tạo điều kiện thuận lợi để vi khuẩn thường trú trên da – tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus) phát triển khiến da xuất hiện các nốt mẩn đỏ và mụn mủ.

Viêm nang lông thường xuất hiện ở những vùng da rậm lông như vùng lưng, ngực, bắp tay, bắp chân, vùng kín và râu. Mẩn đỏ do viêm nang lông thường gây ngứa ngáy, nóng rát và đau nhẹ.

5. Do các bệnh viêm da mãn tính

Ngoài các nguyên nhân trên, nổi mẩn đỏ trên da có thể là dấu hiệu của các bệnh viêm da mãn tính như:

• Viêm da cơ địa: Viêm da cơ địa (chàm) là bệnh viêm da mãn tính có cơ chế phức tạp. Các triệu chứng của bệnh thường khởi phát từ những năm đầu đời. Ở giai đoạn cấp tính, viêm da cơ địa khiến da nổi các tổn thương màu đỏ có hình tròn hoặc dạng mảng, đôi khi đi kèm với mụn nước. Do đó, trong nhiều trường hợp, nổi mẩn đỏ trên da có thể là biểu hiện của bệnh viêm da cơ địa. Đặc điểm của bệnh là ngứa dữ dội và tổn thương da thường xuất hiện ở vùng mặt (đặc biệt là vùng má và cằm), cổ, đầu và mặt duỗi của các chi.
• Viêm da tiết bã: Viêm da tiết bã là tình trạng viêm da mãn tính xảy ra ở những vị trí tiết nhiều bã nhờn như da đầu, cánh mũi, má, lông mày và phần thân trên. Biểu hiện của bệnh là xuất hiện các đốm hoặc mảng có màu đỏ, hồng, bên trên có các vảy da khô, bề mặt bóng dầu. Khác với viêm da cơ địa, viêm da tiết bã không ngứa hoặc chỉ gây ngứa nhẹ.
• Viêm da dị ứng: Viêm da dị ứng là phản ứng da cấp, mãn tính do tiếp xúc với dị nguyên. Tuy nhiên, bệnh lý này xảy ra do phản ứng quá mẫn chậm. Biểu hiện chính của bệnh là các nốt mẩn hoặc mảng da có màu đỏ, phù nề và đi kèm với mụn nước. Tổn thương da thường gây ngứa ngáy, đau rát. Về lâu dài, da có hiện tượng lichen hóa, bong vảy, nếp da sâu và gây ngứa ngáy dai dẳng.

6. Do nhiễm giun sán, ký sinh trùng

Trong một số trường hợp, nổi mẩn đỏ trên da có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiễm giun sán và ký sinh trùng. Để bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của ký sinh trùng, hệ miễn dịch sẽ hoạt hóa kháng thể IgE, sau đó IgE gắn vào bề mặt của các tế bào mast và giải phóng các chất trung gian hóa học vào các mô – đặc biệt là da.

Các chất trung gian hóa học gây ra hiện tượng viêm trên da khiến bề mặt da nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy và viêm, đỏ. Nếu nổi mẩn đỏ do nhiễm giun sán và ký sinh trùng, tổn thương da thường xuất hiện trên diện rộng và gây ngứa ngáy âm ỉ, dai dẳng. Ngoài ra, bạn có thể xác định tình trạng này thông qua một số biểu hiện đi kèm như đau bụng, tiêu chảy, ăn uống kém và sụt cân không chủ đích.

7. Do các các vấn đề về gan

Như đã biết, gan là cơ quan có vai trò tiêu hóa, chuyển hóa thức ăn và thanh thải độc tố trong cơ thể. Khi gặp các vấn đề như gan nóng, gan nhiễm mỡ, viêm gan A, B, C, D,… cơ quan này sẽ suy giảm chức năng. Hậu quả là độc tố trong thức ăn và không khí sẽ tích tụ trong cơ thể, từ đó kích thích phản ứng quá mẫn khiến da nổi các mẩn đỏ trên diện rộng.

Nổi mẩn đỏ do các vấn đề về da thường xuất hiện ở vùng ngực, mặt và lưng. Ngoài tổn thương da, bạn có thể nhận biết tình trạng này qua một số dấu hiệu khác như táo bón, ăn uống không ngon miệng, đầy hơi, chướng bụng,…

Nổi mẩn đỏ trên da có nguy hiểm không?

Da nổi mẩn đỏ là hiện tượng da liễu rất phổ biến có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Tình trạng này ít khi đe dọa đến sức khỏe và thường có thể thuyên giảm sau khoảng vài ngày. Ngoài ra, cũng có nhiều trường hợp phải điều trị nhưng đa phần đều thuyên giảm nhanh sau khi sử dụng thuốc và chăm sóc đúng cách.

Mẩn đỏ trên da đôi khi là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Do đó, nên tiến hành thăm khám nếu nhận thấy các triệu chứng như:

• Nổi mẩn đỏ trên diện rộng đi kèm với tình trạng phù mi mắt, sưng môi, sưng lưỡi, sưng cổ họng, khó thở, thở khò khè,…
• Mẩn đỏ nổi trên da trong một thời gian dài và không thuyên giảm khi sử dụng thuốc không kê toa.
• Đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng như đầy hơi, chướng bụng, ăn uống không ngon miệng, xanh xao, sụt cân không chủ đích,…

Nổi mẩn đỏ trên da hiếm khi ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, tình trạng này thường gây ngứa ngáy và ảnh hưởng đáng kể đến ngoại hình – nhất là trong trường hợp mẩn đỏ nổi ở vùng mặt.

Cách điều trị da nổi mẩn đỏ an toàn, nhanh chóng

Nổi mẩn đỏ trên da là tình trạng khá phổ biến. Phần lớn những trường hợp gặp phải tình trạng này đều do dị ứng hoặc kích ứng. Nếu hiện tượng da nổi mẩn đỏ không đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng, bạn có thể sử dụng thuốc không kê toa và áp dụng một số biện pháp cải thiện tại nhà. Tuy nhiên, trường hợp triệu chứng có mức độ nặng, nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị.

Các phương pháp điều trị da nổi mẩn đỏ an toàn bạn có thể áp dụng:

1. Các biện pháp cải thiện tại nhà

Mẩn đỏ trên da thường là phản ứng của da trước các tác nhân dị ứng và kích ứng. Để cải thiện tình trạng này, bạn có thể áp dụng một số biện pháp tại nhà như:

• Cách ly với căn nguyên: Sau khi xác định được căn nguyên, bạn cần cách ly với các tác nhân này để kiểm soát hiện tượng nổi mẩn đỏ. Nếu tình trạng không quá nghiêm trọng, các nốt mẩn đỏ trên da sẽ tự thuyên giảm sau 1 – 3 ngày kể từ khi cách ly với căn nguyên gây bệnh. Việc tránh tiếp xúc với yếu tố căn nguyên sẽ giúp mẩn đỏ không lan tỏa trên phạm vi rộng và ít gây ngứa ngáy, khó chịu.
• Tắm nước mát: Nổi mẩn đỏ thường gây sưng, viêm da kèm theo ngứa ngáy và nóng rát. Vì vậy, bạn có thể tắm nước mát để làm dịu da. Khi tắm, nên tránh sử dụng xà phòng, chất tẩy rửa chứa độ pH cao và hạn chế chà xát mạnh.
• Tắm nước lá: Nếu mẩn đỏ nổi khắp người và gây ngứa ngáy nhiều, bạn có thể tắm nước lá trà xanh, lá khế, trầu không,… để làm dịu da và giảm ngứa ngáy. Chỉ sau khoảng vài ngày áp dụng, các nốt mẩn trên da sẽ thuyên giảm rõ rệt. Tuy nhiên, chỉ nên áp dụng cách này đối với người lớn và trẻ em trên 5 tuổi. Trẻ dưới 2 tuổi gặp phải tình trạng nổi mẩn đỏ nên được thăm khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
• Sử dụng kem dưỡng lành tính: Để làm dịu da và kích thích da phục hồi, tái tạo, bạn có thể sử dụng một số loại kem dưỡng lành tính. Nên ưu tiên các sản phẩm của thương hiệu dược mỹ phẩm và công thức có chứa Kẽm, vitamin B5, vitamin E, Niacinamide,… nhằm đẩy nhanh phục hồi và tái tạo da. Tuy nhiên, cần chú ý làm sạch da trước khi dùng để tránh bít tắc lỗ chân lông.
• Nâng đỡ thể trạng: Thể trạng kém chính là yếu tố gây nổi mẩn đỏ và khiến cho tình trạng da có xu hướng phát triển mãn tính. Vì vậy ngoài các biện pháp cải thiện trên, bạn nên thực hiện các biện pháp chăm sóc để nâng đỡ thể trạng như ăn uống điều độ, ngủ nghỉ đúng giờ, bổ sung vitamin và khoáng chất,…

2. Sử dụng thuốc không kê toa

Trong trường hợp mẩn đỏ gây ngứa ngáy và khó chịu, bạn có thể sử dụng một số loại thuốc không kê toa như:

• Kem bôi chứa Kẽm và Menthol: Trong trường hợp mẩn đỏ nổi khu trú, có thể sử dụng kem bôi chứa Menthol và Kẽm để làm dịu da. Các loại thuốc này có thể làm cải thiện hiện tượng viêm, sưng và giảm ngứa ngáy, đau rát da. Đối với các bệnh viêm da mãn tính, kem bôi chứa Kẽm còn giúp sát trùng và ngăn ngừa bội nhiễm da.
• Thuốc kháng histamine H1: Thuốc kháng histamine H1 là loại thuốc điều trị dị ứng thông dụng. Đối với nổi mẩn đỏ có kèm ngứa ngáy, bạn có thể dùng một số loại thuốc kháng histamine H1 như Cetirizin, Loratadin, Clorpheniramin, Promethazin,… Thuốc mang lại hiệu quả cao trong điều trị nổi mẩn đỏ trên da nhưng có thể gây khô miệng, táo bón và buồn ngủ quá mức.
• Viên uống bổ sung: Ngoài các loại thuốc trên, bạn cũng có thể sử dụng các viên uống bổ sung chứa kẽm, vitamin C, E, TPCN làm mát cơ thể và thanh lọc gan. Các viên uống này giúp tăng cường sức đề kháng và giảm nhẹ các triệu chứng trên da. Tuy nhiên, nên hỏi ý kiến dược sĩ trước khi dùng để đảm bảo an toàn.

3. Thăm khám và điều trị khi cần thiết

Nổi mẩn đỏ trên da là hiện tượng khá phổ biến. Nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách, tình trạng sẽ thuyên giảm nhanh chóng chỉ sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp phải thăm khám và điều trị để tránh tình trạng kéo dài.

Nên tiến hành thăm khám nếu nổi mẩn đỏ trên da đi kèm với các biểu hiện nghiêm trọng như thở khò khè, sưng mí mắt, sưng cổ họng, khó thở,… Ngoài ra, trường hợp nổi mẩn đỏ trong thời gian dài cũng nên thăm khám để sàng lọc các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Tùy vào nguyên nhân, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc phù hợp. Đa phần các trường hợp sẽ được dùng thuốc uống, thuốc bôi để cải thiện các triệu chứng ngoài da. Bên cạnh đó, cần tích cực điều trị các bệnh lý tiềm ẩn (nhiễm ký sinh trùng, mắc các bệnh lý về gan,…) để kiểm soát hoàn toàn hiện tượng nổi mẩn đỏ.

Phòng ngừa da nổi mẩn đỏ bằng cách nào?

Da có thể bị nổi mẩn đỏ do rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Mặc dù ít khi ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng mẩn đỏ thường gây ngứa ngáy, khó chịu. Vì vậy sau khi điều trị, bạn nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa như:

• Tránh tiếp xúc với các chất dị ứng, kích ứng như xà phòng, mỹ phẩm chứa các hoạt chất tổng hợp, mủ thực vật, nọc độc động vật,…
• Không sử dụng lại các loại thực phẩm từng bị dị ứng và nên thận trọng khi dùng các loại thực phẩm lạ (thịt chó, các loại hải sản ít phổ biến,…) – nhất là khi có cơ địa nhạy cảm.
• Người mắc các bệnh liên quan đến dị ứng như hen suyễn, viêm da cơ địa, viêm mũi dị ứng dễ bị dị ứng thời tiết và nổi mẩn đỏ. Vì vậy vào thời điểm giao mùa, nên hạn chế ra ngoài, đồng thời nên đeo khẩu trang và mặc quần áo dài tay để tránh tiếp xúc với dị nguyên.
• Tẩy giun định kỳ 1 – 2 lần/ năm là cách phòng ngừa nổi mẩn đỏ trên da do nhiễm ký sinh trùng hiệu quả. Ngoài ra, nên khám sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn bởi đây có thể là nguyên nhân gây nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy da.
• Hệ miễn dịch suy giảm, cơ thể suy nhược và xanh xao là yếu tố thuận lợi khiến cho mẩn đỏ bùng phát. Do đó ngoài những biện pháp trên, bạn nên sinh hoạt và ăn uống điều độ để cải thiện sức khỏe toàn diện.

Nổi mẩn đỏ trên da là biểu hiện thường gặp do dị ứng hoặc kích ứng. Trong nhiều trường hợp, đây cũng có thể dấu hiệu của các bệnh da liễu và những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Nếu tình trạng không được cải thiện khi điều trị và chăm sóc tại nhà, nên gặp bác sĩ trong thời gian sớm nhất để được chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.

Tham khảo thêm:

• Nổi Mề Đay Khắp Người: Nguyên Nhân và Cách Trị Nhanh
• Nổi Mẩn ngứa ở chân tay là bệnh gì? Cách Điều trị như thế nào?