Bị Nổi Mẩn Ngứa Khắp Người

Tình trạng nổi mẩn ngứa khắp người gây ra rất nhiều khó chịu và phiền toái. Hơn nữa đây còn có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề bệnh lý cần được quan tâm kịp thời. Nên tìm hiểu rõ căn nguyên để chủ động trong việc điều trị, tránh các vấn đề nghiêm trọng xảy ra.

Nổi mẩn ngứa khắp người là gì?

Nổi mẩn ngứa khắp người về bản chất không phải là bệnh mà là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau. Phổ biến nhất là các bệnh lý ngoài da nhưng trong một số trường hợp có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý bên trong cơ thể.

Tùy thuộc vào từng nguyên nhân mà biểu hiện của triệu chứng sẽ khác nhau ở từng người. Đa phần các trường hợp đều bị nổi mẩn ở khắp cơ thể kèm theo đó là tình trạng ngứa ngáy rất khó chịu, gây ra nhiều phiền toái cho cuộc sống thường ngày.

Các triệu chứng thường gặp khi bị nổi mẩn ngứa khắp người bao gồm:

• Nổi mẩn ngứa toàn thân: Trên cơ thể người bệnh xuất hiện nhiều nốt mẩn với hình dáng, kích thước và màu sắc đa dạng. Phổ biến nhất là ở vùng lưng, bụng, tay, chân và bắp đùi. Một số trường hợp, nốt mẩn ngứa có thể xuất hiện ở cả cổ và mặt.
• Ngứa ngáy khó chịu: Tình trạng nổi mẩn còn đi kèm với các cơn ngứa rất khó chịu. Người bệnh có thể bị ngứa âm ỉ, râm ran hoặc dữ dội. Từ đó kích thích phản ứng cào gãi và làm xuất hiện các tổn thương thứ phát trên da.
• Triệu chứng khác: Bên cạnh tình trạng nổi mẩn ngứa thì người bệnh còn có thể gặp phải một số triệu chứng khác đi kèm. Chẳng hạn như phát ban, sưng nề, da khô ráp, bong tróc, chảy dịch,…

Nguyên nhân gây nổi mẩn ngứa khắp người

Như đã đề cập, tình trạng nổi mề đay khắp người có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Bao gồm cả các bệnh lý ngoài da, các bệnh trong cơ thể và các nguyên nhân khác. Cụ thể như sau:

1. Nổi mề đay

Nổi mề đay là bệnh da liễu rất phổ biến. Số liệu thống kê ghi nhận, có tới hơn 20% dân số nước ta bị ảnh hưởng bởi bệnh lý này. Đặc biệt là đối tượng trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người lớn tuổi và những người có hệ miễn dịch suy yếu.

Tình trạng nổi mề đay đặc trưng bởi hiện tượng nổi mẩn ngứa khu trú ở từng khu vực da cụ thể. Tuy nhiên cũng có nhiều trường hợp bị nổi mẩn ngứa khắp người gây ra rất nhiều phiền toái. Chứng nổi mề đay thường không nghiêm trọng và có thể thuyên giảm dần sau vài giờ hoặc vài ngày.

2. Nổi mẩn ngứa khắp người do dị ứng

Dị ứng được đánh giá là một trong những nguyên nhân hàng đầu kích hoạt tình trạng nổi mẩn ngứa khắp người. Tình trạng này xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng kích thích hệ miễn dịch sản sinh histamin quá mức.

Các tình trạng dị ứng phổ biến bao gồm:

• Dị ứng thực phẩm: Khi tiêu thụ một số loại thức ăn, hệ miễn dịch có thể bị nhầm lẫn protein trong thực phẩm là dị nguyên. Từ đó gây ra tình trạng phóng thích các chất trung gian (bao gồm cả histamin) vào trung bì và kích hoạt tình trạng nổi mẩn ngứa khắp người. Ngoài ra, trường hợp bị dị ứng thực phẩm nặng, chất trung gian còn được phóng thích vào niêm mạc đường hô hấp và đường ruột, gây ra phản ứng nghiêm trọng.
• Dị ứng thuốc: Dị ứng với các thành phần trong một số loại thuốc có thể gây nổi mẩn ngứa khắp người. Tình trạng này thường xuất hiện khoảng 5 – 10 phút sau khi uống thuốc. Tuy nhiên cũng có một số trường hợp sau vài ngày cho tới vài tuần dùng thuốc mới bị nổi mẩn ngứa. Các thuốc dễ gây dị ứng nhất là vaccine, huyết thanh, kháng sinh nhóm penicillin, thuốc kháng viêm, thuốc giảm đau – hạ sốt,…
• Dị ứng thời tiết: Thời tiết thay đổi đột ngột có thể khiến cho làn da không thích ứng kịp. Từ đó kích hoạt phản ứng dị ứng, gây nổi mẩn ngứa khắp người. Tuy nhiên, những vùng da hở như mặt, chân, tay,… sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất.

3. Viêm da tiếp xúc

Viêm da tiếp xúc là bệnh lý da liễu thường gặp có thể gây ra tình trạng nổi mẩn đỏ ngứa khắp người. Tổn thương do bệnh viêm da tiếp xúc có xu hướng khởi phát khi cơ thể tiếp xúc với các chất dị nguyên.

Thông thường, bệnh viêm da tiếp xúc chỉ ảnh hưởng tới các vùng da có tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp bệnh tiến triển nặng, tổn thương da lan rộng gây ra phát ban hoặc nổi mẩn ngứa thành mảng.

4. Nổi mẩn ngứa khắp người do nhiễm nấm

Nổi mẩn ngứa toàn thân có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng nhiễm nấm da. Tuy nhiên nếu bị nhiễm nấm thì các vùng da có nếp gấp như nách, bẹn, dưới ngực,… thường sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên.

Tình trạng nổi mẩn ngứa do nhiễm nấm thường kèm theo triệu chứng đau rát rất khó chịu, tổn thương da còn có xu hướng lan tỏa trên diện rộng. Hơn nữa, nhiễm nấm là bệnh lý da liễu có khả năng lây nhiễm cho người khác thông qua tiếp xúc vật lý.

5. Các bệnh lý tiềm ẩn

Trong một số trường hợp, tình trạng nổi mẩn ngứa khắp người là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý bên trong cơ thể. Các bệnh lý có thể gặp bao gồm:

• Bệnh về gan, thận: Gan, thận là 2 cơ quan làm nhiệm vụ đào thải độc tố và thanh lọc cơ thể. Chức năng gan thận bị suy giảm khiến cho độc tố không được đào thải hết và tích tụ dưới da. Từ đó kích hoạt triệu chứng nổi mẩn ngứa toàn thân. Tình trạng này có thể gặp ở những người bị suy gan, suy thận, xơ gan, thận yếu, viêm gan,…
• Tiểu đường: Lượng đường trong máu tăng cao có thể gây ra một số rối loạn trong cơ thể. Lúc này, hệ thống mạch máu bên dưới da rất dễ bị tổn thương. Từ đó khiến da không được cung cấp đầy đủ dưỡng chất và dẫn tới tình trạng khô ráp, nổi mẩn ngứa.
• Bệnh về máu: Một số bệnh lý về máu như đa hồng cầu, tăng eosin trong máu, sản tủy,… có thể khiến cho lượng máu trong cơ thể bị rối loạn. Từ đó dẫn đến tình trạng nổi mẩn ngứa khắp cơ thể.
• Nhiễm giun sán: Đa phần những người bị nhiễm giun sán sẽ gặp phải các triệu chứng tiêu hóa. Ngoài ra nhiều người còn bị nổi mẩn ngứa trên da rất khó chịu.
• Nhiễm virus: Nổi mẩn ngứa khắp người cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh nhiễm virus. Điển hình nhất là giang mai, lậu, HIV,… Đây là phản ứng phụ của cơ thể do hoạt động của virus, tác dụng phụ của các thuốc chống virus hoặc do tăng sinh quá mức tế bào lympho.

6. Nguyên nhân khác

Ngoài các nguyên nhân bệnh lý nêu trên thì một số yếu tố khác cũng có thể làm gia tăng nguy cơ bị nổi mẩn ngứa khắp người. Chẳng hạn như:

• Căng thẳng quá mức: Stress quá mức kéo dài có thể kích thích não bộ sản sinh ra một số độc tố gây ảnh hưởng xấu cho sức khỏe. Chúng có thể tác động xấu đến hệ miễn dịch và làm tăng nguy cơ bị nổi mẩn ngứa toàn thân.
• Thay đổi nội tiết tố: Đây nguyên nhân lý giải vì sao phụ nữ mang thai, tuổi dậy thì, phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh, người mắc bệnh lý tuyến giáp,… lại dễ bị nổi mề đay khắp người.
• Thời tiết nóng bức: Thời tiết quá nóng khiến cho cơ thể bị đổ nhiều mồ hôi. Nếu không chú ý vệ sinh sạch sẽ thì bụi bẩn và bã nhờn sẽ tích tụ trên da gây bít tắc lỗ chân lông. Từ đó gây ra tình trạng nổi mẩn ngứa toàn thân và làm tăng nguy cơ bị viêm nang lông.

Cách chữa trị nổi mẩn ngứa khắp người nhanh chóng

Nổi mẩn ngứa khắp người không chỉ gây bứt rứt, khó chịu mà còn ảnh hưởng tới ngoại hình và thẩm mỹ. Đặc biệt là khi các triệu chứng kéo dài dai dẳng có thể khiến cho người bệnh mệt mỏi, stress.

Tuyệt đối không được chủ quan khi cơ thể bị nổi mẩn ngứa trên diện rộng. Lúc này cần chủ động thăm khám bác sĩ để được hướng dẫn điều trị đúng cách. Can thiệp sớm giúp loại bỏ nhanh triệu chứng và hạn chế các vấn đề rủi ro phát sinh.

Các phương pháp thường được áp dụng cho chứng nổi mẩn ngứa khắp người bao gồm:

1. Điều trị y tế

Như đã đề cập, chứng nổi mẩn ngứa khắp người có thể là dấu hiệu cảnh báo rất nhiều bệnh lý khác nhau. Do đó, người bệnh cần sớm thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và có phương pháp điều trị kịp thời.

Bác sĩ sẽ dựa vào kết quả thăm khám và mức độ bệnh của từng người để kê toa thuốc điều trị phù hợp. Các thuốc được dùng phổ biến bao gồm:

• Kem làm dịu da: Một số loại kem làm dịu da có chứa các thành phần như Zinc, Niacinamide, Panthenol, Glycerin,… thường được bác sĩ khuyên dùng. Các sản phẩm này được dùng bằng cách thoa trực tiếp lên vùng da tổn thương để làm giảm ngứa ngáy, sưng nóng và viêm đỏ.
• Thuốc kháng histamine H1: Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng nhóm thuốc kháng histamine H1 cho các trường hợp bị nổi mẩn ngứa kéo dài. Nhóm thuốc này có tác dụng làm giảm ngứa và cải thiện một số triệu chứng ngoài da như phát ban, phù nề, nổi mẩn đỏ,…
• Thuốc kháng sinh: Nhóm thuốc này được chỉ định khi các tổn thương da có dấu hiệu nhiễm trùng. Tuy nhiên thuốc kháng sinh thường tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ nên cần cẩn trọng khi dùng. Cần đảm bảo dùng đủ liều theo chỉ định của bác sĩ.
• Thuốc chứa corticosteroid: Trường hợp các thuốc khác không đáp ứng thì bác sĩ có thể cân nhắc cho người bệnh sử dụng thuốc chứa corticosteroid. Nhất là trong trường hợp tổn thương da nặng nề. Nhóm thuốc này có tác dụng nhanh chóng nhưng tuyệt đối không được lạm dụng. Dùng kéo dài có thể gây mỏng da, dày sừng nang lông, giãn mao mạch, teo da,…

Bất cứ loại thuốc Tây nào cũng tiềm ẩn các rủi ro cho sức khỏe nếu không thận trọng khi dùng. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc về dùng, lạm dụng thuốc hay tăng/ giảm liều khi chưa nhận được chỉ định từ bác sĩ. Trường hợp gặp phải các vấn đề bất thường trong quá trình điều trị bằng thuốc thì cần sớm báo cho bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.

2. Các giải pháp tại nhà

Trên thực tế, một số giải pháp tại nhà có thể giúp làm giảm nhanh tình trạng ngứa ngáy. Đồng thời hỗ trợ cải thiện các tổn thương trên da do tình trạng nổi mẩn ngứa khắp người gây ra. Nhất là trong các trường hợp nhẹ, các triệu chứng có thể biến mất hoàn toàn mà không cần đến thuốc.

Các giải pháp được đề cập bao gồm:

– Chườm lạnh:

Chườm lạnh là liệu pháp đơn giản có tác dụng làm dịu da và giảm ngứa hiệu quả. Tuy nhiên chỉ áp dụng với các trường hợp bị nổi mẩn ngứa thông thường, không kèm theo mụn nước hay tiết dịch.

Chỉ cần chuẩn bị 1 túi chườm lạnh rồi chườm trực tiếp lên vùng da bị tổn thương trong vòng 15 phút. Trường hợp tổn thương da đã lan tỏa trên diện rộng thì bạn có thể dùng cách tắm nước mát thay thế.

– Thoa gel nha đam:

Gel nha đam có đặc tính làm dịu và mát da rất tốt. Chỉ cần thoa một lớp gel nha đam mỏng lên vùng da tổn thương sẽ giúp cải thiện nhanh các triệu chứng nổi mẩn, sưng phù và ngứa ngáy trên da.

Ngoài ra gel nha đam còn chứa nhiều acid amin và các chất chống oxy hóa giúp thúc đẩy tốc độ phục hồi tế bào da bị tổn thương. Hơn nữa còn có tác dụng dưỡng ẩm da và tăng cường hàng rào bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại.

– Tắm nước lá chè xanh:

Lá chè xanh cũng là thảo dược tự nhiên quen thuộc mà bạn có thể tận dụng để cải thiện chứng nổi mẩn ngứa khắp người. Ngoài giúp giảm tổn thương da và giảm ngứa thì lượng lớn hoạt chất EGCG trong lá chè còn giúp chống oxy hóa và ngăn ngừa viêm nhiễm.

Chuẩn bị khoảng 1 nắm lá chè tươi đem rửa sạch rồi cho vào ấm. Thêm vào 2 lít nước rồi đun sôi trong khoảng 10 phút. Pha thêm với nước lá vào cho ấm rồi dùng tắm trong khoảng 10 phút.

3. Chăm sóc và dự phòng

Ngoài việc thực hiện các giải pháp điều trị thì khi bị nổi mẩn ngứa khắp người, bạn cần chú ý chăm sóc đúng cách. Ngoài hỗ trợ làm giảm ngứa ngáy và tổn thương da thì còn giúp ngăn ngừa nguy cơ tái phát.

Dưới đây là một số vấn đề cần lưu ý:

• Giữ gìn vệ sinh cơ thể sạch sẽ, tắm và thay đồ hằng ngày. Nên lựa chọn trang phục rộng rãi, mỏng nhẹ và có chất liệu thấm hút tốt vào mùa hè. Tuyệt đối không mặc đồ bó sát hay được làm từ chất liệu tổng hợp có nguy cơ gây kích ứng cao.
• Tuyệt đối không chà xát hay cào gãi lên vùng da đang bị tổn thương để giải tỏa cơn ngứa. Phản ứng này có thể làm xuất hiện các tổn thương thứ phát và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Cần cách ly với các tác nhân dễ gây kích ứng ngoài môi trường như khói bụi, nấm mốc, lông thú, phấn hoa,… Trường hợp bắt buộc phải tiếp xúc với các hóa chất gây hại thì cần đeo bao tay, mặc đồ bảo hộ,…
• Nên vệ sinh da bằng các sản phẩm lành tính, có nguồn gốc tự nhiên. Không nên dùng các loại xà phòng có chứa chất tẩy mạnh.
• Nên tắm bằng nước ấm hoặc nước mát, tuyệt đối không dùng nước nóng để tắm bởi có thể khiến da bị khô ráp, ngứa ngáy và mất độ ẩm tự nhiên. Sau khi tắm cần lau khô cơ thể rồi mới mặc quần áo.
• Bổ sung nhiều nước cho cơ thể, khoảng 2.5 lít/ ngày. Ngoài uống nước lọc thì có thể bổ sung thêm nước ép từ rau củ quả tươi.
• Tránh ăn các loại đồ ăn cay nóng, chứa quá nhiều dầu mỡ, thực phẩm dễ gây dị ứng. Thay vào đó cần bổ sung nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin và khoáng chất.
• Duy trì các thói quen sinh hoạt lành mạnh như đi ngủ đúng giờ, đủ giấc, hạn chế căng thẳng, tăng cường hoạt động thể chất,…
• Nên dành thời gian đi khám sức khỏe định kỳ để nắm rõ hiện trạng sức khỏe. Hơn nữa còn giúp phát hiện sớm khi không may mắc phải các bệnh lý tiềm ẩn.

Cần cẩn trọng với tình trạng nổi mẩn ngứa khắp người, bởi đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý. Tốt nhất nên chủ động thăm khám bác sĩ để chẩn đoán chính xác nguyên nhân và hướng dẫn cách điều trị phù hợp. Đồng thời thực hiện tốt các biện pháp chăm sóc tại nhà để hỗ trợ làm giảm triệu chứng và dự phòng tình trạng nổi mẩn ngứa tái phát.

Có thể bạn quan tâm:

• Nổi Mẩn Đỏ Trên Da Là Bị Gì? Cách Xử Lý và Điều Trị
• Nổi Mẩn Ngứa Ở Mặt: Dấu Hiệu, Nguyên Nhân và Cách Điều Trị