Nghiên Cứu & Phát Triển Dược Liệu

Nhờ thiên nhiên ưu đãi về thổ nhưỡng, khí hậu, Việt Nam là quốc gia có nguồn tài nguyên dược liệu đa dạng, phong phú. Thực hiện tư tưởng “Nam dược trị Nam nhân”, Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc tiên phong trong công tác nghiên cứu và phát triển dược liệu để ứng dụng vào các bài thuốc chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Thực trạng nguồn dược liệu sạch tại Việt Nam

Được thiên nhiên ưu ái với thảm thực vật phong phú, đa dạng, Việt Nam sở hữu nhiều thảo dược và cây thuốc đặc hữu có giá trị cao trong điều trị bệnh lý và chăm sóc sức khỏe.

Tuy sở hữu một kho tàng dược liệu đa dạng nhưng nền y học cổ truyền Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với tình trạng dược liệu nhập lậu không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, dược liệu rác, dược liệu lẫn tạp chất… Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của nền y học cổ truyền chính thống và gây nhiều nguy hại đến sức khỏe người dân.

Bên cạnh đó, tình trạng “chảy máu dược liệu” ra nước ngoài, khai thác quá mức nguồn tài nguyên dẫn đến nguy cơ cạn kiệt cũng là thách thức lớn cần được lưu tâm.

Việc trồng dược liệu chủ yếu là nuôi trồng tự phát, dựa chủ yếu vào kinh nghiệm của người dân, chưa áp dụng tiêu chuẩn nuôi trồng có hệ thống nên năng suất và chất lượng thấp. Ở nhiều địa phương, nghề trồng dược liệu đang dần biến mất vì người dân chuyển sang nuôi trồng các loại cây khác có nguồn thu lợi nhuận cao hơn.

Trung tâm Thuốc dân tộc tiên phong quy hoạch và phát triển mô hình nuôi trồng dược liệu sạch

Nhận thấy tính nghiêm trọng của thực trạng trên, ban lãnh đạo Trung tâm Thuốc dân tộc kế thừa tư tưởng “Nam dược trị Nam nhân”, chú trọng đẩy mạnh công tác nghiên cứu, quy hoạch, phát triển, cung cấp và bảo tồn nguồn dược liệu có giá trị. Từ đó ứng dụng tạo ra các bài thuốc, sản phẩm chữa bệnh đạt chất lượng và hiệu quả cao.

Để nâng cao năng suất, chất lượng và tự chủ nguồn cung dược liệu sạch, trong hơn 1 thập kỷ hoạt động, Trung tâm Thuốc dân tộc đã thực hiện các hoạt động sau:

Quy hoạch và phát triển hệ thống vườn thuốc Nam tại nhiều địa phương

Với mục tiêu tự chủ cung cấp dược liệu sạch ứng dụng trong điều trị bệnh, Trung tâm Thuốc dân tộc xây dựng và quy hoạch hệ thống vườn thuốc Nam chuyên canh tại các địa phương như: Hòa Bình, Hải Dương, Hà Giang, Thái Bình, Sapa, Nam Định, Vĩnh Phúc,…

Quy trình chọn giống, nuôi trồng, chăm sóc, tưới tiêu, thu hái, sơ chế và bảo quản dược liệu được thực hiện đúng quy cách, không lẫn tạp chất, chất bảo quản. Trung tâm Thuốc dân tộc đảm bảo mang đến những cây thuốc có phẩm chất tốt, an toàn đạt chuẩn GACP-WHO dưới sự theo dõi, giám sát của các chuyên gia.

Phát triển Hợp tác xã Nam dược Thuốc dân tộc Bắc Kạn

Trung tâm Thuốc dân tộc thành lập Hợp tác xã Nam dược Bắc Kạn với mục đích quy hoạch, phát triển và nâng tầm nguồn dược liệu sạch. Hợp tác xã Nam dược Thuốc dân tộc Bắc Kạn có quy mô 1000m2 tại Thị trấn Đồng Tâm, Huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn.

Đến đầu năm 2023, Hợp tác xã Nam dược Bắc Kạn đã nuôi trồng, lưu giữ hơn 100 cây thuốc Nam từ rừng tự nhiên. Nguồn dược liệu này đã đáp ứng 80% nhu cầu điều trị bệnh bằng thảo dược tự nhiên của phòng khám Trung tâm Thuốc dân tộc.

Trong tương lai, Hợp tác xã Nam dược Thuốc dân tộc Bắc Kạn sẽ mở rộng quy mô vùng trồng dược liệu sạch tại nhiều địa phương để bảo tồn và nhân rộng nguồn dược liệu bản địa chưa được khám phá.

Hợp tác với người dân bản địa quy hoạch, nhân giống và bảo tồn con thuốc, cây thuốc quý

Mỗi vùng đất, địa phương có khí hậu và điều kiện thổ nhưỡng thích hợp giúp các dược liệu sinh sôi, phát triển. Trong nhiều năm qua, các bác sĩ nghiên cứu của Trung tâm Thuốc dân tộc thực hiện nhiều chuyến đi khảo sát, thực địa hợp tác với người dân bản địa để tìm kiếm, sưu tầm, khai thác có kế hoạch, nhân giống và bảo tồn các cây thuốc quý từ rừng tự nhiên.

Thông qua các dự án hợp tác, Trung tâm Thuốc dân tộc đã hỗ trợ người dân bản địa có thêm nguồn thu nhập ổn định từ chính những cây thuốc Nam. 

Bên cạnh đó, các dự án này giúp đội ngũ bác sĩ phát hiện và khám phá nhiều cây thuốc quý phục vụ công tác nghiên cứu, phân tích, kiểm nghiệm để tìm ra thành phần dược tính tốt nhất. Đồng thời tìm ra cách nhân giống để nuôi trồng và phát triển hiệu quả nhất.

Nghiên cứu và ứng dụng dược liệu trong điều trị bệnh

Từ nguồn dược liệu sạch được nuôi trồng, Trung tâm đặc biệt chú trọng công tác thu hái, sơ chế, bảo quản và ứng dụng dược liệu trong điều trị bệnh.

Tất cả các khâu thu hái, sơ chế, bảo quản đều được kiểm định khắt khe theo đúng quy trình, đảm bảo dược liệu phẩm chất tốt, thuần khiết, dược tính cao hiệu quả cao và an toàn trong điều trị bệnh.

Từ nguồn dược liệu sạch, Trung tâm tiến hành nghiên cứu và ứng dụng các bài thuốc, sản phẩm chăm sóc sức khỏe như: 

• Bài thuốc Thanh bì Dưỡng can thang chữa bệnh viêm da cơ địa, viêm da dầu, vảy nến, á sừng,…
• Bài thuốc Quốc dược Phục cốt khang chữa bệnh cơ xương khớp.
• Bài thuốc Sơ can Bình vị tán chữa bệnh dạ dày.
• Bài thuốc Tiêu ban Giải độc thang chữa bệnh mề đay, dị ứng, mẩn ngứa.
• Đông Trùng Hạ Thảo Ký Chủ Vietfarm, Ngọc Linh Quốc Bảo Trà, Yến Sào,…

Với thế mạnh tự chủ phát triển nguồn dược liệu sạch, Trung tâm Thuốc dân tộc nỗ lực ứng dụng tốt nhất nguồn tài nguyên này để đáp ứng nhu cầu điều trị bệnh và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Đồng thời góp phần khẳng định chất lượng, nâng tầm giá trị của nền y học cổ truyền nước nhà, thu được sự tin tưởng tuyệt đối của người dân.