Thuốc Rifampin

Rifampin được sử dụng với các loại thuốc khác để điều trị bệnh lao phổi do Mycobacterium tuberculosis gây ra. Bên cạnh đó, những người mắc bệnh viêm màng não cầu khuẩn gây ra bởi vi khuẩn Neisseria meningitidis cũng có thể được bác sĩ khuyến cáo dùng Rifampin. Thuốc cũng được chỉ định cho người nhiễm HIV.

Thuốc Rifampin có công dụng gì?

Rifampin (Rifamycin) nằm trong nhóm thuốc có tên gọi là antimycobacterials, một loại kháng sinh được sử dụng để điều trị nhiễm khuẩn. Có tác dụng giết chết vi khuẩn bằng cách ngăn chặn hoạt động của một loại enzyme mà vi khuẩn cần dựa vào để sinh sản và tồn tại.

Rifampin được sử dụng với các loại thuốc khác để điều trị bệnh lao phổi do Mycobacterium tuberculosis gây ra. Bên cạnh đó, những người mắc bệnh viêm màng não cầu khuẩn gây ra bởi vi khuẩn Neisseria meningitidis cũng có thể được bác sĩ khuyến cáo dùng Rifampin. Thuốc cũng được chỉ định cho người nhiễm HIV.

Rifampin cũng được sử dụng để chống lại một số chủng vi khuẩn gây bệnh như:

• Staphylococcus aureus: Nếu vi khuẩn này tân công vào cơ thể thông qua vết thương trên da hoặc đường hô hấp, nó có thể khiến mọi người bị nhiễm trùng nghiêm trọng.
• Staphylococcus cholermidis: Gây nhiễm trùng tụ cầu khuẩn
• Haemophilus cúm: Gây nhiễm trùng đường hô hấp
• Mycobacterium leprae: Gây bệnh phong

Thuốc kháng sinh như Rifampin sẽ không có tác dụng đối với một số bệnh nhẹ như cảm lạnh, cúm hoặc các bệnh do virus gây ra. Sử dụng kháng sinh Rifampin khi không cần thiết sẽ làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng cùng với nhiều hệ lụy nghiêm trọng khác.

Rifampin được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1965. Nó có mặt tại các hiệu thuốc của Ý vào năm 1968. Thuốc được Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận vào năm 1971. Rifampin nằm trong danh sách các loại thuốc thiết yếu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tức là nhóm các loại thuốc hiệu quả và an toàn nhất, cần thiết phải có trong một hệ thống y tế.

Nên sử dụng Rifampin như thế nào cho hiệu quả?

Thuốc Rifampin được sản xuất dưới dạng viên nang và dung dịch tiêm tĩnh mạch. Thuốc thường được khuyến cáo sử dụng hàng ngày, một giờ trước khi ăn hoặc 2 giờ sau khi ăn.

Giai đoạn điều trị ban đầu cần phải sử dụng kết hợp Rifampin với thuốc isoniazid và pyrazinamid trong vòng 2 tháng. Thuốc streptomycin hoặc ethambutol cũng có thể được sử dụng nếu cần thiết.

Sau khi kết thúc liệu trình ban đầu, bác sĩ có thể kê toa thuốc Rifampin và isoniazid thêm 4 tháng nữa. Nếu đang sử dụng isoniazid, người bệnh cần phải hoàn thành mọi liệu trình điều trị ngay cả khi bệnh đã thuyên giảm.

Khi rifampin được sử dụng để ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn Neisseria meningitidis sang người khác, nó được dùng hai lần/ngày trong 2 ngày hoặc một lần/ngày trong 4 ngày, không vượt quá 600mg/ngày.

1. Liều dùng Rifampin cho người mắc bệnh lao

2. Liều dùng Rifampin cho người nhiễm vi khuẩn Neisseria meningitidis

Tác dụng phụ của Rifampin là gì?

Khi sử dụng Rifampin, người dùng sẽ gặp phải một số tác dụng phụ điển hình như:

• Ợ nóng
• Đau dạ dày
• Tiêu chảy
• Đau đầu, chóng mặt
• Buồn ngủ
• Thay đổi tầm nhìn
• Kinh nguyệt không đều
• Sốt, ăn không ngon miệng
• Nước tiểu sẫm màu
• Vàng da
• Đau hoặc sưng khớp
• Viêm gan
• Suy thận

Đối tượng nào nên cẩn trọng khi sử dụng Rifampin?

Rifampin là một loại kháng sinh thiết yếu cần phải có tại bất cứ một cơ sở ý tế nào trên toàn thế giới. Thuốc được dùng trong giúp điều trị bệnh lao phổi, tuy nhiên không phải đối tượng bệnh nhân mắc lao phổi nào cũng có thể sử dụng được loại thuốc này. Dưới đây là danh sách một số trường hợp người bệnh cần phải hỏi thật kĩ ý kiến của bác sĩ trước khi dùng để tránh việc gặp phải nhiều tác dụng phụ không mong muốn.

• Đã từng gặp vấn đề về gan hoặc đang phải dùng thuốc điều trị bệnh gan
• Tuyến thượng thận hoạt động không tốt
• Bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường
• Trường hợp đang gặp các vấn đề về thần kinh hoặc da
• Trong một số thử nghiệm về thuốc Rifampin trên động vật mang thai, các nhà khoa học nhận thấy rằng nó có tác động không nhỏ đến sự phát triển của mầm sống bên trong cơ thể con vật thí nghiệm. Tuy các thử nghiệm trên người chưa được thực hiện nhiều và chưa có bất cứ khẳng định chính xác nào liên quan đến vấn đề này, nhưng các nhà nghiên cứu vẫn khuyến cáo phụ nữ có thai không nên dùng Rifampin
• Vì Rifampin được bài tiết qua sữa mẹ nên trường hợp mẹ bị lao phổi nhưng đang trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ thì cũng không nên điều trị bệnh bằng Rifampin
• Bác sĩ sẽ không kê toa thuốc Rifampin cho bệnh nhân nếu họ có triệu chứng viêm màng não. Lí giải về vấn đề này, chuyên gia cho biết thuốc có thể làm tăng nguy cơ phát triển một chủng vi khuẩn kháng thuốc gây nhiễm trùng đặc biệt nguy hiểm cho các trường hợp này

Người bệnh cần lưu ý gì khi dùng Rifampin?

Trong thời gian sử dụng Rifampin, mọi người nhất định phải ghi nhớ một số lưu ý quan trọng dưới đây để việc dùng thuốc đạt được hiệu quả cao nhất:

• Rifampin có thể làm giảm hiệu quả của một số biện pháp tránh thai nội tiết tố bao gồm thuốc tránh thai, miếng dán, đặt vòng, cấy que hoặc tiêm thuốc. Chính vì thế chị em phụ nữ cần nói chuyện cẩn thận với bác sĩ về vấn đề này để có thể lựa chọn được cách thức ngừa thai hiệu quả nhất và không ảnh hưởng đến cơ chế hoạt động của thuốc Rifampin.
• Nếu thường xuyên bị nôn, người dùng không uống thuốc kháng axit với Rifampin
• Đối với dạng thuốc Rifampin tiêm tĩnh mạch, mọi quá trình cần phải được thực hiện bởi bác sĩ hoặc những người có kiến thức chuyên môn
• Tuyệt đối không tự ý thay đổi liều dùng cũng như ngừng uống thuốc nếu như chưa có sự cho phép của bác sĩ
• Tránh dùng chung đơn thuốc với bất cứ một bệnh nhân nào khác cho dù tình trạng bệnh giống nhau
• Không uống rượu bia, hút thuốc lá khi điều trị bệnh lao phổi bằng thuốc Rifampin
• Thuốc được sản xuất dưới dạng viên nang, do đó khi sử dụng, mọi người cần nhớ không được bóc tách viên thuốc ra. Mỗi lần uống, người dùng cần một cốc nước lọc đầy và đảm bảo nuốt chửng hoàn toàn viên thuốc
• Rifampin được kê đơn để uống hàng ngày cho đến khi tình trạng bệnh thuyên giảm. Do đó mọi người cần thiết lập một khung giờ nhất định mỗi ngày để uống thuốc, tránh tình trạng quên liều
• Nếu chẳng may quên uống thuốc, người dùng hãy bổ sung lại càng sớm càng tốt nhưng tuyệt đối không được gộp hai liều uống vào làm một
• Thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe để biết chính xác xem thuốc có hiệu quả hay không. Nếu sau một thời gian sử dụng, bệnh tình không có bất cứ tiến triển nào, mọi người cần đề nghị bác sĩ tìm phương hướng giải quyết khác
• Rifampin có thể làm ảnh hưởng đến kết quả của một bài kiểm tra xét nghiệm. Bởi vậy, trước khi tiến hành bất kỳ xét nghiệm nào, người dùng cần thông báo cho bác sĩ về việc sử dụng Rifampin

Rifampin tương tác với những loại thuốc nào?

Trước khi được kê đơn Rifampin, người dùng phải thông báo về tất cả các loại thuốc bao gồm cả vitamin, thảo dược hiện đang dùng (nếu có) cho bác sĩ. Căn cứ vào thông tin quan trọng này, bác sĩ sẽ có sự điều chỉnh hợp lý về liều lượng cũng như thời gian sử dụng của từng loại thuốc, từ đó tránh được một số sự tương tác không tốt.

Theo hầu hết các chuyên gia y tế, người mắc bệnh lao phổi tránh sử dụng đồng thời một lúc Rifampin với các tên thuốc được liệt kê dưới đây:

• Thuốc kháng axit (thuốc không kê đơn giúp kiểm soát các triệu chứng đau và khó chịu do ợ nóng hoặc trào ngược axit): Acilesol, Alumina, Axit alginic, Biviantac, Cimetidine, Dudencer, Hydrotalcite, Kagasdine, Lansoprazole…
• Thuốc chống co giật: Bineurox, Carbamazepine, Dalekine, Ethosuximide, Gabapentin, Keppra®, Lamictal®, Lamotrigine, Luminal®, Neurontin®…
• Thuốc chống rối loạn nhịp tim: Quinidine, Procainamide, Disopyramide, Moricizine, Propranool, Esmolol, Ibutilide, Dofetilide
• Thuốc chống đông máu: Warfarin (Coumadin®, Zofarin®) hoặc Acenocoumaron (Sintrom®, Mini-sintrom®)
• Thuốc chống nấm: Clotrimazole, Econazole, Ketoconazol, Miconazol, Tioconazole, Terbinafine và Amorolfine…
• Thuốc chặn canxi: Barnidipine, Benidipine, Cardilopin, Cardilopin® 5mg, Cordaflex, Coveram®, Diltiazem, Isradipin…
• Thuốc điều trị bệnh tiểu đường: Lantus, Insulin Glulisine, Repaglinide, Insulin Detemir, Voglibose
• Thuốc giảm đau có chứa chất gây nghiện: Actadol Codeine®, Alfentanil, Apomorphine, Corticosteroid, Effer-paralmax®, Fentanyl…
• Thuốc chống trầm cảm: Isoniazid, iproniazid, imipramine, fluoxetine (Prozac), paroxetin (Paxil, Pexeva), sertraline (Zoloft), citalopram (Celexa) và escitalopram (Lexapro)…

Bảo quản thuốc Rifampin như thế nào?

• Người dùng cần bảo quản thuốc Rifampin ở điều kiện nhiệt độ phòng
• Tránh để thuốc ở những nơi ẩm ướt như nhà tắm
• Không cất thuốc ở nơi có ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào
• Tránh xa tầm với của trẻ em
• Đọc kỹ hướng dẫn bảo quản thuốc có in trên bao bì sản phẩm

Giá thuốc Rifampin bao nhiêu? Nên mua ở đâu?

Thuốc Rifampin có giá khoảng 280.000 VNĐ/hộp gồm 10 vỉ. Giá thuốc này có thể sẽ có sự thay đổi tùy thuộc vào từng thời điểm cũng như địa chỉ bán. Để đảm bảo mua được thuốc chính hãng, chúng tôi khuyên mọi người nên mua trực tiếp sản phẩm tại bệnh viện hoặc các hiệu thuốc lớn.

Trên đây là một số thông tin về thuốc Rifampin được lấy từ nhiều nguồn tin khác nhau, bao gồm các bài báo trên tạp chí y khoa, những bài thuyết trình tại hội thảo y tế cũng như các trang tin sức khỏe nổi tiếng của nước ngoài. Hy vọng với các kiến thức này, người bệnh sẽ biết cách sử dụng Rifampin đúng cách nhất để thấy được hiệu quả rõ rệt của nó.

Chúc mọi người luôn khỏe mạnh!

Wiki Bác Sĩ không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa. Chính vì thế, khi quyết định sử dụng bất cứ loại thuốc nào, người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên gia, tuyệt đối không được dùng theo ý thích cá nhân.

Xem thêm: Thuốc Raltegravir kiểm soát mức độ phát triển của bệnh HIV/AIDS như thế nào?