Tác Dụng Của Chè Vằng Với Phụ Nữ Sau Sinh
Chè vằng mang đến nhiều tác dụng đối với sức khỏe của phụ nữ sau sinh. Hiểu rõ lợi ích của thảo dược này sẽ giúp mẹ bỉm biết cách tận dụng để phục hồi sức khỏe, tăng tiết sữa và cải thiện các vấn đề thường gặp sau sinh nở như thừa cân, mất ngủ, ăn uống kém,…
Tìm hiểu tác dụng của chè vằng đối với phụ nữ sau sinh
Chè vằng là cây thuốc Nam có trong nhiều bài thuốc hỗ trợ phòng ngừa và điều trị bệnh. Cây chè vằng có 2 loại là vằng sẻ và vằng trâu. Trong đó, vằng sẻ có dược tính và công năng đa dạng nên thường được tận dụng để chăm sóc sức khỏe. Loài cây này thường mọc hoang ở quanh làng bản, ven đường và nương rẫy.
Cành và lá của cây chè vằng thường được thu hái, sau đó đem nấu nước uống như chè xanh. Hoặc cũng có thể sấy khô, bảo quản và dùng dần khi cần. Chè vằng được xem là vị thuốc quý đối với chị em phụ nữ, đặc biệt là người vừa mới sinh nở và đang trong thời gian cho con bú.
Theo kinh nghiệm dân gian, chè vằng có vị đắng, chát, không độc, tính ấm, tác dụng kháng viêm, hoạt huyết, khu phong, điều kinh và thanh nhiệt. Hiện nay, thảo dược này đã được sử dụng để sản xuất các sản phẩm chăm sóc sức khỏe.
Chè vằng mang đến rất nhiều lợi ích đối với cơ thể, đặc biệt là sản phụ. Dưới đây là 12 tác dụng của chè vằng đối với phụ nữ sau sinh mẹ nên tìm hiểu để biết cách cải thiện sức khỏe:
1. Chè vằng thanh nhiệt, giảm nóng trong
Chè vằng có đặc tính thanh nhiệt và giải độc rất tốt cho người bị chứng nóng trong. Phụ nữ sau khi sinh thường gặp phải tình trạng nóng trong người do rối loạn nội tiết tố, thời gian sinh hoạt bị đảo lộn và tác dụng phụ của thuốc tây. Do đó, đa phần sản phụ đều có các biểu hiện như người bứt rứt, nổi mẩn ngứa, mề đay, táo bón, đầy hơi, bồn chồn,…
Để làm mát cơ thể, mẹ sau sinh có thể uống nước chè vằng mỗi ngày. Chè vằng là thảo dược không có độc tính nên có thể dùng thay thế nước lọc trong thời gian dài. Tuy nhiên, nước chè vằng có vị đắng nên sẽ gây ra cảm giác khó chịu trong thời gian đầu.
2. Lợi sữa cho mẹ sau sinh
Theo kinh nghiệm dân gian, chè vằng có tác dụng kiện tỳ vị, qua đó giúp kích thích quá trình tiết sữa và làm mát sữa. Cũng chính vì vậy mà từ lâu, chè vằng được sử dụng cho bà đẻ để cải thiện nguồn sữa và giảm các vấn đề liên quan đến sữa mẹ như ít sữa, mất sữa, sữa loãng,…
Theo lý giải từ y học hiện đại, chè vằng chứa glycoside đắng có tác dụng tăng cảm giác thèm ăn và hỗ trợ tiêu hóa. Qua đó giúp thúc đẩy quá trình tạo sữa, cải thiện chất lượng và số lượng sữa mẹ. Không chỉ riêng bà đẻ, trẻ em và người lớn cũng có thể uống nước chè vằng để giảm cảm giác chán ăn, ăn uống không ngon miệng.
3. Phòng ngừa viêm tuyến sữa ở bà đẻ
Viêm tuyến sữa là tình trạng ống tuyến sữa bị tắc khiến cho quá trình tiết sữa bị gián đoạn. Tình trạng này gặp chủ yếu ở phụ nữ sau sinh – nhất là những người làm mẹ lần đầu tiên. Viêm tắc tuyến sữa nếu không được điều trị lâu dần sẽ gây u xơ tuyến vú hoặc phát triển thành các dải xơ hóa.
Với tác dụng thanh nhiệt, chè vằng có thể phòng ngừa viêm tuyến sữa ở bà đẻ. Đây cũng là lý do phụ nữ sau khi sinh thường phải uống chè vằng hoặc các loại thức uống có tác dụng thanh nhiệt để phòng ngừa các vấn đề liên quan đến sữa mẹ. Mẹ bỉm thường xuyên bị stress, căng thẳng, mất ngủ và sức khỏe suy nhược nên uống nước chè vằng mỗi ngày để phòng ngừa tắc tuyến sữa và áp xe tuyến vú.
4. Đẩy nhanh quá trình lành thương sau sinh
Ngoài tác dụng lợi sữa, chè vằng còn có công dụng thúc đẩy tốc độ tái tạo và phục hồi vết thương. Uống chè vằng sau khi sinh nở giúp vết khâu ở tầng sinh môn và vết mổ ở vùng bụng phục hồi nhanh chóng hơn.
Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy, flavonoid, nhựa và các alkaloid trong thảo dược có tác dụng đẩy nhanh quá trình tái tạo tổ chức niêm mạc và co hồi tử cung. Phụ nữ sau sinh uống loại trà này thường xuyên có thể hạn chế tình trạng sa tử cung, phòng ngừa viêm nhiễm và sẹo ở vết mổ.
5. Phòng ngừa và cải thiện tình trạng nóng gan
Phụ nữ sau sinh thường phải bổ sung các món ăn giàu protein, chất béo để đảm bảo nguồn dinh dưỡng cho sữa mẹ. Tuy nhiên, thói quen ăn uống quá độ có thể gây ra tình trạng nóng gan và tiêu hóa kém. Chè vằng có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và lợi tiêu hóa nên có thể phòng ngừa nóng gan hiệu quả.
Với hàm lượng flavonoid dồi dào, thảo dược này đã được chứng minh có tác dụng kháng viêm, giải độc và giúp bảo vệ tế bào gan khỏi những tác nhân gây hại. Chỉ sau vài ngày, các triệu chứng nóng gan sẽ thuyên giảm rõ rệt và mẹ bỉm ăn uống ngon miệng, tiêu hóa tốt hơn.
6. Hỗ trợ điều trị nhiễm khuẩn sau sinh nở
Hàm lượng flavonoid trong chè vằng có tác dụng chống viêm và kháng khuẩn tốt. Do đó, phụ nữ sau sinh gặp phải tình trạng viêm nhiễm có thể dùng loại trà này để hỗ trợ quá trình điều trị.
Với tác dụng chống viêm và kháng khuẩn, chè vằng giúp giảm tình trạng sưng viêm, rỉ dịch và đau nhức ở vết mổ. Ngoài ra, uống chè vằng khi điều trị nhiễm khuẩn sau sinh còn giúp làm mát cơ thể và hạn chế tình trạng nóng trong do sử dụng tân dược.
7. Điều hòa kinh nguyệt
Điều hòa kinh nguyệt là một trong những tác dụng của chè vằng đối với phụ nữ sau sinh. Uống chè vằng sắc hoặc sử dụng cao chè vằng có thể điều hòa kinh nguyệt, hỗ trợ cải thiện tình trạng chậm kinh và đau bụng kinh.
Sau khi sinh nở, sản phụ sẽ hành kinh sau khoảng 4 tuần đào thải sản dịch. Trong đợt kinh đầu tiên, mẹ bỉm thường gặp phải tình trạng đau bụng nhiều, mỏi thắt lưng và khó chịu do tử cung chưa phục hồi hoàn toàn. Để cải thiện tình trạng này, dân gian sử dụng chè vằng sắc lấy nước uống, sử dụng mỗi ngày trước kỳ kinh khoảng 7 – 10 ngày.
8. Ngừa táo bón, tốt cho tiêu hóa
Chè vằng là thảo dược có tác dụng thanh nhiệt và giải độc nên có thể phòng ngừa, cải thiện tình trạng táo bón ở phụ nữ sau sinh. Hàm lượng nước dồi dào trong trà chè vằng có thể làm mềm phân, điều hòa nhu động ruột và tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng của cơ thể.
Thông thường, mọi người sẽ sử dụng trà xanh uống để thanh nhiệt, giảm táo bón và mụn nhọt. Tuy nhiên, trà xanh chứa caffeine nên có thể gây mất ngủ. Hơn nữa, uống trà xanh trong thời gian dài có thể làm giảm hấp thu sắt và một số khoáng chất trong thực phẩm. Chính vì vậy, mẹ sau sinh được khuyến khích uống nước chè vằng thay vì trà xanh hay các loại trà chứa caffeine.
9. Cải thiện giấc ngủ cho mẹ sau sinh
Chè vằng chứa chất chống oxy hóa apigenin và flavonoid có tác dụng an dịu thần kinh. Uống nước chè vằng thường xuyên giúp cải thiện tình trạng mất ngủ, giấc ngủ đến muộn, ngủ chập chờn và không sâu ở mẹ sau sinh.
Phụ nữ sau khi sinh nở thường có huyết áp không ổn định, bồn chồn, căng thẳng và mệt mỏi nên sẽ khó chìm vào giấc ngủ. Với tác dụng điều hòa huyết áp và làm mát cơ thể, chè vằng giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu kể trên. Từ đó giúp mẹ bỉm nâng cao sức khỏe và khắc phục các vấn đề giấc ngủ thường gặp sau khi sinh nở.
10. Giảm các vấn đề về da sau khi sinh nở
Uống nước chè vằng sẽ giúp da dẻ mịn màng, cải thiện tình trạng thiếu nước, da khô ráp và sạm nám. Phụ nữ sau khi sinh có thể dùng thức uống này để cải thiện các vấn đề về da và đẩy lùi những dấu vết tuổi tác trên khuôn mặt.
Khi sức khỏe chưa ổn định, mẹ nên uống nước chè vằng kết hợp các cách làm trắng da sau sinh để cải thiện các khuyết điểm như da sạm nám, không đều màu,… Sau khoảng 5 – 6 tháng, có thể sử dụng một số sản phẩm chăm sóc da chuyên sâu tùy theo nhu cầu.
11. Hỗ trợ giảm cân cho phụ nữ sau sinh
Chè vằng là một trong những loại thảo dược tự nhiên có tác dụng giảm cân, hạn chế hấp thu chất béo. Thảo dược này không có độc, an toàn và lành tính nên mẹ bỉm có thể an tâm sử dụng.
Nghiên cứu cho thấy, chất glycoside trong chè vằng có tác dụng chuyển hóa chất béo dư thừa thành năng lượng. Đồng thời hạn chế tích tụ chất béo sau các bữa ăn và tăng quá trình trao đổi chất. Nhờ cơ chế này, chè vằng có thể cải thiện vóc dáng và giúp mẹ sau sinh giảm cân an toàn.
12. Giảm các vấn đề về dạ dày
Không ít phụ nữ sau khi sinh phải đối mặt với các vấn đề về dạ dày như đau dạ dày, viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày,… Các bệnh lý này dù không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của mẹ. Thường xuyên bị đau dạ dày khiến mẹ ăn uống kém dẫn đến tình trạng suy nhược, từ đó gây ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ và có nguy cơ bị mất sữa, ít sữa.
Glycoside trong chè vằng đã được chứng minh có tác dụng trung hòa axit dạ dày và tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng của đường ruột. Do đó, uống chè vằng thường xuyên có thể cải thiện các vấn đề dạ dày gặp ở sản phụ. Ngoài ra, người thường xuyên bị stress, mất ngủ và lao động quá sức cũng có thể uống chè vằng mỗi ngày để cải thiện và phòng ngừa các vấn đề dạ dày.
Cách sử dụng chè vằng cho bà đẻ
Tương tự như chè xanh, chè vằng được sử dụng bằng cách đun sôi lấy nước uống. Nếu không tìm được dược liệu tươi/ khô, mẹ sau sinh có thể sử dụng các sản phẩm cao chè vằng lợi sữa để cải thiện sức khỏe. Tùy theo dạng bào chế, bà đẻ có thể sử dụng chè vằng theo những cách sau đây:
- Chè vằng tươi: Rửa sạch chè vằng tươi, sau đó cắt khúc, dùng khoảng 1 – 2 nắm đun sôi với 2.5 – 3 lít nước. Uống hết nước trong ngày và nên dùng đều đặn trong thời gian dài để cải thiện sức khỏe toàn diện.
- Chè vằng khô: Với chè vằng khô, mỗi lần mẹ chỉ cần sử dụng 1 chén nhỏ là được. Đem sắc với 2.5 – 3 lít nước và dùng thay nước lọc.
- Cao chè vằng: Cao chè vằng thường được bào chế ở dạng hỗn hợp sánh mịn hoặc miếng cao ép. Khi sử dụng, cho một lượng cao vừa đủ vào nước ấm, khuấy đều và uống khi nước còn ấm để lợi sữa, thanh nhiệt.
Một số lưu ý khi dùng chè vằng cho phụ nữ sau sinh
Chè vằng mang đến nhiều tác dụng đối với phụ nữ sau khi sinh. Thảo dược này có ưu điểm là lành tính, không có độc, an toàn, dễ tìm mua và giá thành khá hợp lý. Sử dụng chè vằng đúng cách sẽ giúp bà đẻ phục hồi thể trạng, lợi sữa và cải thiện các vấn đề sức khỏe thường gặp sau sinh nở.
Tuy nhiên trước khi dùng chè vằng, phụ nữ sau khi sinh cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Chỉ bắt đầu uống nước chè vằng từ khi sau khi sinh nở. Tuyệt đối không uống khi đang mang thai vì thảo dược này chứa thành phần gây co thắt tử cung. Dùng trong thai kỳ có thể gây sảy thai, dọa sảy thai và sinh non.
- Không uống nước chè vằng và sử dụng các sản phẩm chứa thảo dược này nếu có tiền sử dị ứng.
- Chè vằng là thảo dược lành tính nên có thể dùng cho tất cả các thành viên trong gia đình. Tuy nhiên, cần tránh dùng cho trẻ dưới 2 tuổi.
- Chè vằng có tác dụng hạ huyết áp nên người có huyết áp thấp không nên sử dụng. Nếu phải dùng chè vằng để lợi sữa, nên thêm mật ong hoặc đường phèn vào nhằm hạn chế tình trạng hạ huyết áp quá mức.
- Khi sắc chè vằng, nên uống hết nước trong ngày. Hạn chế tình trạng để chè vằng qua đêm khiến cho dược tính trong thảo dược bị thất thoát.
- Nếu có biểu hiện bất thường, nên ngưng dùng nước chè vằng và thông báo với bác sĩ trong trường hợp cần thiết.
- Mặc dù chè vằng mang đến nhiều tác dụng đối với phụ nữ mang thai nhưng không thể thay thế cho chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý. Vì vậy, mẹ sau sinh nên kết hợp dùng thảo dược này với điều chỉnh lối sống để phục hồi sức khỏe toàn diện.
Trên đây là thông tin về tác dụng của chè vằng đối với phụ nữ sau sinh và những lưu ý khi sử dụng. Hy vọng qua bài viết, mẹ bỉm đã hiểu hơn về chè vằng và biết cách tận dụng thảo dược này để cải thiện sức khỏe.
Tham khảo thêm:
