Thuốc Pyrimethamine

Thuốc Pyrimethamine
Hoạt Chất

Pyrimethamine

    Đóng gói: Viên nén

    Loại thuốc: Điều trị nhiễm ký sinh trùng nghiêm trọng ở các bộ phận trên cơ thể

Tác giả: Cập nhật: 2:15 pm , 28/06/2024 Tham vấn y khoa: Bs. Lê Thị Phương

Pyrimethamine là loại thuốc thiết yếu nhất định phải có trong hệ thống y tế toàn thế giới với tác dụng ngăn ngừa và tiêu diệt các ký sinh trùng gây bệnh sinh sôi nảy nở bên trong cơ thể người. Để biết cơ chế hoạt động cũng như cách thức dùng Pyrimethamine, mọi người hãy dành chút thời gian đọc bài viết dưới đây nhé.

Thuốc Pyrimethamine có công dụng gì?

Pyrimethamine (Daraprim) là một loại thuốc chống ký sinh trùng được phát hiện vào năm 1952 và đưa vào sử dụng y tế năm 1953 để ngăn ngừa sự phát triển của các ký sinh trùng gây hại bên trong cơ thể người. Thuốc hoạt động bằng cách tiếp cận ký sinh trùng và dần dần tiêu diệt chúng.

Theo các chuyên gia y tế, Pyrimethamine được khuyến cáo dùng cho cả người lớn và trẻ em bị sốt rét. Trường hợp bệnh nhân bị một loại bệnh nhiễm trùng gây ra bởi ký sinh trùng Toxoplasma cũng hoàn toàn có thể được bác sĩ kê đơn thuốc Pyrimethamine.

Thuốc Pyrimethamine tiêu diệt ký sinh trùng gây bệnh trong cơ thể
Thuốc Pyrimethamine tiêu diệt ký sinh trùng gây bệnh trong cơ thể

Được biết, khi nhiễm Toxoplasma, đường tiêu hóa (miệng, thực quản, dạ dày…), tim, dây thần kinh và da của người bệnh sẽ bị ảnh hưởng. Các chuyên gia đánh giá căn bệnh này sẽ ở mức báo động nguy hiểm nếu nó xuất hiện trên cơ thể phụ nữ có thai, người có hệ miễn dịch yếu, bệnh nhân HIV/AIDS hoặc đối tượng vừa mới tiến hành ghép tạng.

Các bệnh nhân không may mắc phải căn bệnh thế kỳ – HIV/AIDS thì nên sử dụng Pyrimethamine để ngăn ngừa sự xuất hiện của ký sinh trùng Toxoplasma bên trong cơ thể. Thuốc cũng được sử dụng với Dapsone để ngăn chặn bệnh viêm phổi ở những người bị AIDS.

Pyrimethamine có thể được dùng kết hợp với thuốc Leucovorin, Cystoisosporosis hay Sulfadiazine để điều trị bệnh cho hiệu quả. Nó nằm trong Danh sách các loại thuốc thiết yếu của Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO), loại thuốc an toàn và hiệu quả cần có trong hệ thống y tế.

Liều dùng thuốc Pyrimethamine như thế nào?

Thuốc Pyrimethamine được sản xuất dưới dạng viên nén nên người dùng rất dễ sử dụng và thuận tiện mang theo bên người. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh cũng như độ tuổi của người bệnh, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc sao cho thích hợp nhất. Cụ thể là:

1. Liều dùng Pyrimethamine cho người lớn

Bệnh Liều dùng
Điều trị bệnh sốt rét
  • 25mg/ngày
  • Có thể dùng kết hợp với thuốc sulfonamid
Nhiễm ký sinh trùng toxoplasmosis
  • Liều khởi đầu: 50-75mg pyrimethamine mỗi ngày với 1-4g sulfonamid
  • Dùng cùng với các loại thuốc khác trong vài tuần
  • Sau 1-3 tuần, bác sĩ có thể chỉ định giảm liều
Đề phòng mắc bệnh sốt rét
  • 25 mg mỗi tuần một lần
Đề phòng nhiễm ký sinh trùng toxoplasmosis
  • Uống tối đa 25mg pyrimethamine/ngày + 5mg axit folinic (leucovorin)
  • Cách 3 ngày, dùng 85–120mg/kg sulfadiazine mỗi ngày, chia 2–4 liều uống
  • Clindamycin 20–30mg/kg có thể được dùng thay thế cho sulfadiazine
Bệnh viêm phổi do nhiễm trùng bào tử Pneumocystis
  • Dùng 50–75mg, uống mỗi tuần 1 lần
  • Sử dụng kết hợp với dapsone và leucovorin

2. Liều dùng Pyrimethamine cho trẻ em

Bệnh Liều dùng
Điều trị sốt rét
  1. <4 tuổi: Dùng 6.25mg, uống 1 lần/tuần
  2. 4-10 tuổi: Dùng 12.5mg, 1 lần/tuần
Nhiễm kí sinh trùng toxoplasmosis
  • Trẻ sơ sinh:

– Liều ban đầu: Dùng 2mg/kg, cứ 12 giờ lại uống 1 lần trong vòng 2 ngày

– Sau đó, uống 1mg/kg, 1 lần/ngày với sulfadiazine trong 6 tháng đầu

– Cho con uống 1mg/kg, 3 lần/tuần với sulfadiazine trong 6 tháng tiếp theo

– Để ngăn ngừa độc tính huyết học, hãy cho con uống 5–10mg axit folinic 3 lần/tuần

  • Trẻ 1-12 tuổi:

– Cho con uống 2mg/kg, cách 12 giờ uống 1 lần trong 3 ngày

– Giảm liều Pyrimethamine xuống 1mg/kg (tối đa 25mg/ngày), 1 – 2 lần/ngày trong 4 tuần với sulfadiazine

– Để ngăn ngừa độc tính huyết học, cho con uống 5–10mg axit folinic 3 lần/tuần

Tác dụng phụ của Pyrimethamine là gì?

Người dùng Pyrimethamine cần nhận sự trợ giúp của y tế càng sớm càng tốt nếu có những biểu hiện bất thường sau xuất hiện trên cơ thể:

  • Đau họng, sưng lưỡi
  • Da nhợt nhạt, dễ bị bầm tím
  • Phát ban, nổi mề đay trên da
  • Sốt và có các triệu chứng giống như bệnh cảm lạnh hoặc cảm cúm
  • Ho nhiều, khó thở
  • Nhịp tim không đều
  • Thường xuyên mệt mỏi, thay đổi tâm trạng
  • Khó chịu ở dạ dày, nôn mửa
  • Chán ăn, sụt cân

Không phải trường hợp người bệnh nào khi dùng thuốc Pyrimethamine cũng xuất hiện đồng thời các tác dụng phụ kể trên. Thế nhưng, mọi người không nên chủ quan, xem thường.

Pyrimethamine (Daraprim) có dạng viên nén
Pyrimethamine (Daraprim) có dạng viên nén

Đối tượng nào nên cẩn trọng khi sử dụng thuốc Pyrimethamine?

Các đối tượng người bệnh dưới đây không nên dùng hoặc cần phải cân nhắc rất kỹ việc lựa chọn Pyrimethamine thành phương pháp chính điều trị bệnh do ký sinh trùng gây ra.

  • Mọi người nên tránh dùng Pyrimethamine nếu như bản thân đang bị rối loạn tế bào máu hay còn được gọi với một tên khác là thiếu máu đại hồng cầu (megaloblastic anemia) – xuất hiện do cơ thể thiếu axit folic
  • Bệnh nhân bị co giật, động kinh hoặc đang sử dụng thuốc Phenytoin để điều trị căn bệnh này cũng được khuyến cáo không nên dùng Pyrimethamine
  • Pyrimethamine không thích hợp cho đối tượng có chức năng gan hoặc thận không khỏe
  • Người nghiện rượu một khi dùng Pyrimethamine sẽ khiến các tác dụng phụ xuất hiện một cách ồ ạt và nghiêm trọng
  • Nếu bị suy dinh dưỡng, cơ thể sẽ không có đủ năng lượng để tiếp nhận các thành phần có trong thuốc Pyrimethamine. Bởi vậy, nếu muốn điều trị bệnh bằng loại thuốc này, mọi người cần tẩm bổ nhiều dưỡng chất cho cơ thể để tránh tình trạng còi xương, gầy yếu.
  • Theo các chuyên gia y tế, sử dụng Pyrimethamine khi mang thai có thể gây hại cho thai nhi
  • Phụ nữ đang cho con bú nên hỏi thật kỹ ý kiến của bác sĩ nếu có ý định dùng Pyrimethamine
  • Pyrimethamine không thích hợp cho các bệnh nhân bị dị ứng với thuốc hoặc các thành phần có trong đó
  • Các thử nghiệm lâm sàng về thuốc trên đối tượng người bệnh trên 65 tuổi vẫn chưa có kết quả rõ ràng. Do đó, người cao tuổi cần tìm hiểu thêm các thông tin về thuốc trước khi sử dụng

Người bệnh cần lưu ý gì khi dùng thuốc Pyrimethamine?

  • Thuốc cần được uống vào một khung giờ nhất định mỗi ngày
  • Người bệnh tuyệt đối không tự ý tăng liều hoặc ngừng dùng thuốc mà chưa thông báo cho bác sĩ
  • Pyrimethamine làm giảm nồng độ axit folic (một loại vitamin B) trong cơ thể nên bác sĩ sẽ yêu cầu người dùng bổ sung thêm dưỡng chất này khi dùng thuốc
  • Hiệu quả hoạt động của thuốc sẽ giảm nếu như người dùng thường xuyên uống rượu bia hoặc các chất kích thích khác
  • Sau khi dùng thuốc pyrimethamine khỏang 1-3 tuần, bác sĩ có thể chỉ định giảm một nửa liều dùng. Đối với trẻ nhỏ, điều chỉnh về liều sẽ được thực hiện sau 2-4 tuần sử dụng thuốc.
  • Uống thuốc Pyrimethamine sau khi ăn để tránh ảnh hưởng đến dạ dày
  • Sau khi dùng Pyrimethamine, nếu bị nôn mửa và tình trạng này kéo dài nhiều lần, người bệnh cần ngừng thuốc và thông báo cho bác sĩ biết
  • Ăn nhiều các thực phẩm chứa axit folic trong thời gian điều trị bệnh bằng thuốc Pyrimethamine
  • Các chuyên gia y tế sẽ khuyến cáo người dùng uống nhiều nước mỗi ngày để thận không bị tổn thương
  • Nếu chẳng may quên một liều, mọi người cần uống bổ sung lại càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu thời điểm đó quá gần với mốc uống liều tiếp theo, nên bỏ qua liều đã quên và uống tiếp theo lịch trình.
  • Thuốc Pyrimethamine dạng viên nén nên mỗi lần sử dụng, người bệnh hãy uống nó với một cốc nước đầy
  • Tuyệt đối không cắn, nhai, nghiền nát viên thuốc trong miệng
  • Nếu cần phải đi khám nha khoa hoặc tiến hành bất kỳ một cuộc phẫu thuật nào, hãy nói cho bác sĩ biết việc bản thân đang dùng Pyrimethamine
  • Người bệnh có thể sẽ phải xét nghiệm máu thường xuyên khi có sự can thiệp của thuốc Pyrimethamine vào bên trong cơ thể
Thuốc cần uống vào một khung giờ cố định mỗi ngày
Thuốc cần uống vào một khung giờ cố định mỗi ngày

Pyrimethamine tương tác với những loại thuốc nào?

Không phải bất cứ loại thuốc nào khi dùng chung với Pyrimethamine cũng được đánh giá là an toàn. Theo các chuyên gia y tế, Pyrimethamine hoàn toàn có thể xảy ra sự tương tác không mong muốn với các thuốc không tương ứng. Chính vì thế, trước khi kê đơn Pyrimethamine, thông thường bác sĩ sẽ hỏi người dùng hiện có đang sử dụng bất cứ loại thuốc nào không.

Lúc này, mọi người cần cung cấp đầy đủ các thông tin về tên thuốc cũng như thời gian đã dùng để bác sĩ cân nhắc xem có nhất thiết cần phải có sự điều chỉnh liều dùng các loại thuốc cho hợp lý hay không. Để người bệnh nắm rõ được kiến thức quan trọng này, dưới đây wikibacsi.com sẽ liệt kê một số tên thuốc có tương tác với Pyrimethamine.

  • Aurothioglucose: Thuốc dùng để điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp
  • Methotrexate: Thuốc được sử dụng cho các trường hợp bệnh nhân bị ung thư vú, bạch cầu, phổi
  • Phenytoin: Thuốc dành cho các người bệnh bị động kinh
  • Sulfamethoxazole: Sử dụng để điều trị chứng nhiễm trùng đường tiểu, viêm màng não, nhiễm trùng ở tai và mắt
  • Trimethoprim: Một loại thuốc kháng sinh được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm trùng gây ra bởi vi khuẩn
  • Zidovudine: Thuốc giúp làm chậm tiến trình của bệnh HIV/AIDS

Trên đây chưa phải là toàn bộ danh sách các loại thuốc có thể xảy ra tương tác với Pyrimethamine khi được sử dụng đồng thời cùng một lúc. Chúng tôi khuyên người dùng nên thảo luận thật kỹ vấn đề này với bác sĩ để tránh hiện tượng các thuốc “đánh nhau” bên trong cơ thể và kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe.

Không dùng chung thuốc Pyrimethamine với Zidovudine
Không dùng chung thuốc Pyrimethamine với Zidovudine

Bảo quản thuốc Pyrimethamine như thế nào?

  • Pyrimethamine cần phải được bảo quản ở nhiệt độ phòng
  • Tránh các khu vực ẩm ướt, nấm mốc
  • Tuyệt đối không để thuốc ở nơi có ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào
  • Đảm bảo vị trí cất thuốc không quá gần với tầm tay của trẻ
  • Đọc kỹ hướng dẫn bảo quản thuốc có in trên bao bì sản phẩm hoặc hỏi trực tiếp bác sĩ

Nên mua Pyrimethamine ở đâu? Giá bao nhiêu?

Thuốc Pyrimethamine có giá thành tương đối đắt. Một liệu trình điều trị bệnh bằng loại thuốc này có thể khiến mọi người tốn rất nhiều tiền. Để biết chính xác giá của nó, chúng tôi khuyên người dùng nên đến hỏi trực tiếp tại các bệnh viện lớn trong toàn quốc.

Trên đây là các thông tin cơ bản nhất về thuốc Pyrimethamine được trang Wikibacsi.com tổng hợp từ nhiều trang tin tức sức khỏe nổi tiếng của nước ngoài. Hy vọng với bài viết này, người bệnh sẽ biết cách sử dụng thuốc sao cho chính xác nhất.

Chúc mọi người luôn khỏe mạnh!

Wiki Bác Sĩ không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa. Chính vì thế, khi quyết định sử dụng bất cứ loại thuốc nào, người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên gia, tuyệt đối không được dùng theo ý thích cá nhân.

Xem thêm: Thuốc Lariam® điều trị bệnh sốt rét dùng như thế nào? Có hiệu quả không?

Top