Tam Thất

Tam thất là gì? Tam thất – một loại thảo dược quý được sử dụng nhiều trong các bài thuốc trị bệnh. Hiện nay có ba loại tam thất gồm tam thất bắc, tam thất nam và tam thất rừng.

1. Tìm hiểu chung về tam thất bắc

Đặc điểm nhận dạng

Tam thất bắc (tên khoa học Panax Notoginseng) có họ hàng với nhân sâm nên được gọi với nhiều tên khác nhau như Kim bất hoán, Thổ sâm hay Sâm tam thất, cây Xuyên tam thất. Cây tam thất bắc là loại cây sống lâu năm, thân cây cao khoảng 40cm, lá kép khoảng 3 – 4 lá mọc vòng, có viền răng cưa, đầu lá nhọn. Hoa tam thất màu lục vàng nhạt mọc ở đầu cành. Quả mọng có hình cầu, khi chín màu đỏ. 

Tam thất bắc phải trồng từ 3 – 7 năm với có thể thu hoạch được củ. Củ tam thất bắc có bề mặt sần sùi, thân củ dài tròn với hình thù không đồng đều, vân củ màu trắng, vỏ ngoài màu xám, nhiều rãnh chìm cam nâu. Tam thất càng lâu năm thì kích thước củ càng lớn, màu càng đậm hơn. 

• Ăn tam thất bắc có tác dụng gì?

Theo Đông y, Kim bất hoán có vị ngọt, hơi đắng, tính ôn có công dụng tốt với sức khỏe như: 

+ Tam thất bắc có khả năng bồi bổ sức khỏe giúp tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa bệnh tật. 

+ Giúp bổ máu, kích thích tâm tần, an thần, chống căng thẳng, mệt mỏi. 

+ Các hoạt chất trong tam thất  đặc biệt là chất noto ginsenosid giúp bảo vệ hoạt động bình thường của tim, chống lại tình trạng rối loạn, xơ vữa động mạch, giãn mạch,…

+ Kim bất hoán còn giúp cầm máu, tiêu máu, giảm đau thường dùng cho các trường hợp chấn thương,….

+ Giảm sinh khối u, ức chế sự di căn của tế bào ung thư, từ đó nâng cao tuổi thọ cho người bệnh nhân ung thư.

+ Các hoạt tính của tam thất bắc có tác dụng tốt với phụ nữ sau sinh và giúp điều hòa kinh nguyệt hiệu quả. 

+ Thường xuyên sử dụng tam thất không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn giúp cải thiện nhan sắc, tăng cường da sáng mịn hồng hào, giảm nám, tàn nhang và các dấu hiệu của lão hóa. 

• Cách dùng tam thất bắc hiệu quả nhất

Để sử dụng Kim bất hoán không hề quá khó. Dưới đây là một vài cách dùng xuyên tam thất để tăng cường sức khỏe, hỗ trợ điều trị bệnh, cải thiện nhan sắc hiệu quả nhất. 

+ Sử dụng Kim bất hoán sống

Đây là cách sử dụng đơn giản nhất phù hợp với mọi đối tượng. Các bạn chỉ cần rửa sạch tam thất, để ráo nước, thái thành lát mỏng rồi đưa lên miệng nhâm nhi mỗi ngày. 

+ Tam thất tươi ngâm mật ong

Bạn có biết tam thất mật ong có tác dụng gì? Mật ong cũng là một loại thảo dược có nhiều công dụng tốt với sức khỏe. Khi kết hợp tam thất ngâm mật ong không chỉ giúp giảm đi vị đắng của tam thất mà còn giúp tăng cường hiệu quả bồi bổ cơ thể, tăng sức đề kháng, phòng ngừa ung thư,… 

Cách dùng tam thất mật ong rất đơn giản, các bạn sử dụng 0,5 kg tam thất, rửa sạch, thái thành lát mỏng rồi cho vào bình, đổ mật ong ngập tam thất khoảng một đốt tay. Để bình ngâm bảo quản ở nơi thoáng mát khoảng 1 tháng thì mang ra sử dụng. Mỗi ngày các bạn uống nước cốt tam thất mật ong khoảng 2 ly, chia làm hai bữa sáng chiều để cảm nhận tác dụng tam thất mật ong mang lại.  

+ Sử dụng trà nụ tam thất khô

Nụ tam thất có chứa nhiều dưỡng chất như củ tam thất mà hương vị lại dễ sử dụng hơn. Để giúp tăng cường sức đề kháng, cải thiện tâm trạng, giải tỏa căng thẳng các bạn có thể sử dụng trà nụ tam thất khô mỗi ngày. 

+ Tam thất ngâm rượu

Ngâm tam thất với rượu cũng là cách sử dụng mang lại nhiều hiệu quả trị bệnh, tăng cường sức khỏe. Các bạn sử dụng khoảng 300g tam thất bắc tươi đã rửa sạch, thái lát mỏng rồi cho vào bình ngâm với 3 lít rượu trắng. Ngâm khoảng 4 tháng thì mang ra sử dụng, mỗi ngày 2 lần, mỗi lần một ly không quá 100ml. Kiên trì sử dụng rượu tam thất sẽ cải thiện hệ thần kinh, an thần, giúp ngủ ngon và sâu hơn. Đặc biệt rượu tam thất còn có tác dụng chống viêm, hỗ trợ điều trị cao huyết áp ở người già, tăng tuần hoàn máu,…

+ Sử dụng tam thất mật ong trứng gà cho người suy nhược

Kết hợp tam thất, mật ong và trứng gà là một bài thuốc rất tốt phù hợp với người gầy yếu, suy nhược cơ thể, người thiếu máu,… Các bạn trộn đều 1 lòng đỏ trứng gà kết hợp với 2 g tam thất và 2 thìa mật ong nguyên chất, cho vào hấp cách thủy rồi ăn khi còn nóng. 

+ Chế biến thành các món ăn bồi bổ phụ nữ sau sinh

Ngoài những cách ở trên, các bạn hoàn toàn có thể sử dụng tam thất bắc để chế biến thành món ăn ngon bổ dưỡng cho sức khỏe như gà hầm thuốc bắc. Bạn chuẩn bị một con gà ác hoặc gà tơ đã làm sạch. Tam thất khoảng 10g dạng bột hoặc thái lát mỏng, một nắm ngải cứu đã làm sạch, đương quy, kỷ tử mỗi vị 10g và khoảng 10 quả táo đỏ.

Thực hiện: Các bạn cho gà vào nồi sau đó cho các vị thuốc lên trên cùng một bát nước đổ ngâm, nêm gia vị vừa đủ, hầm gà khoảng 2 tiếng tới thì thịt gà nhừ thì thôi. Bạn nên ăn món ăn này khi còn ấm để hiệu quả tốt nhất. 

Gà hầm tam thất rất tốt cho sức khỏe, phù hợp với đối tượng là phụ nữ sau sinh, người mới ốm dậy, người già ốm yếu,…

Ngoài ra, các bạn có thể chế biến thêm nhiều món ăn có lợi khác như tim hầm tam thất, cháo tam thất,…

+ Tam thất mật ong đẹp da

Các bạn dùng 2 thìa bột tam thất kết hợp với mật ong thành hỗn hợp sệt rồi thoa lên da mặt. Để mặt nạ khoảng 20 phút rồi làm sạch. Kiên trì thực hiện 2 – 3 lần/tuần không chỉ giúp tăng cường dưỡng trắng da mà còn cải thiện tình trạng nám, tàn nhang, mụn, xóa mờ nếp nhăn hiệu quả. 

• Tam thất bắc giá bao nhiêu, mua ở đâu? 

Xuyên tam thất là một dược liệu quý có nhiều công dụng nên giá trị cao. Hiện nay, giá củ tam thất khoảng 2.200.000 VNĐ – 7.000.000 VNĐ/kg và được bán rộng rãi ở nhiều cửa hàng thuốc bắc. Để tránh mua phải hàng giả, kém chất lượng, các bạn nên chọn mua ở những cơ sở uy tín và nên mua dạng củ về tự xay để đảm bảo chất lượng tốt nhất.

2. Tìm hiểu về cây tam thất nam

• Đặc điểm nhận dạng

Tam thất nam (tên khoa học Stahlianthus thorelii) thuộc họ nhà gừng, có tên gọi khác như tam thất gừng, thổ tam thất, tam thất trắng hay khương tam thất. Tam thất nam thường mọc tự nhiên ở các ven sông, bờ ao, tập trung chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía bắc đặc biệt ở Hà giang, Lào cai,…

Tam thất nam là cây thân thảo, lá cây mọc rời, phiến lá thuôn dài, ở chóp nhọn có màu lục hoặc lục pha nâu, tím. Hoa tam thất nam nằm ở gốc bên trong cuốn lá, tràng hoa có màu trắng, họng vàng. 

Thời gian thu hoạch củ tam thất gừng nhanh hơn tam thất bắc chỉ khoảng 12 tháng. Củ nhỏ như trứng chim, thuôn một đầu, vỏ ngoài màu trắng vàng và nhiều lằn ngang. Bên trong thịt tam thất nam có màu trắng ngà, phần thịt gần vỏ có vằn ngang màu đen. 

• Tam thất nam có tác dụng gì, có tốt không?

Theo sách Đông y, tam thất gừng vị đắng, tính cay nóng gần giống như gừng, tính ấm. Tuy là một loại tam thất hoang nhưng nó lại có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe như: 

+ Giúp điều trị bệnh phong thấp, đau nhức xương khớp 

+ Tăng cường sức đề kháng, giúp phục hồi sau chấn thương nhanh. 

+ Cải thiện tình trạng chảy máu cam, rong kinh, chậm kinh, thổ huyết. 

+ Điều trị độc do rắn hoặc côn trùng cắn. 

+ Cải thiện hệ tiêu hóa, giúp ăn ngon. 

+ Giúp cầm máu, tiêu sưng.

+ Củ tam thất chữa tuyến giáp 

• Cách dùng tam thất nam đúng cách để phát huy hiệu quả tốt nhất

Để sử dụng thổ tam thất rất đơn giản. Dưới đây là hướng dẫn một số cách dùng cho từng đối tượng. 

+ Uống bột thổ tam thất tăng cường sức khỏe

Đây là cách sử dụng đơn giản, mà hiệu quả rất tốt. Các bạn có thể sử dụng tam thất nam, rửa sạch rồi tán thành bột mịn, bảo quản trong hộp kín để dùng dần. Mỗi ngày bạn dùng khoảng 3 – 5g bột tam thất pha với nước ấm uống sẽ giúp tăng cường sức khỏe, giảm cholesterol máu, lưu thông mạch máu, chống viêm, giảm đau xương khớp,…

+ Sử dụng tam thất gừng tươi với phụ nữ sau sinh

Tam thất nam chứa nhiều hoạt chất Saponin Rg có tác dụng an thần, giảm căng thẳng, stress, chống tình trạng trầm cảm sau sinh. Ngoài ra, nó còn giúp cải thiện hiện tượng bắt huyết rất tốt. 

Cách sử dụng tam thất nam cho sản phụ rất đơn giản. Các bạn sử dụng 2 – 3g tam thất tươi rửa sạch, thái lát rồi hầm với gà ác để cho sản phụ ăn vừa tốt cho sức khỏe lại giúp an thần hiệu quả. Một số món ăn ngon bổ dưỡng khác bạn có thể thực hiện như: gà hầm tam thất hạt sen, gà hầm tam thất ngải cứu,…

+ Điều trị phong thấy, đau xương khớp

Đối với người bị bệnh xương khớp, thường xuyên phải nhiều nhiều cơn đau nhức mỏi có thể sử dụng bột tam thất gừng kết hợp với bột hồng sâm để giúp giảm đau, tăng cường xương khớp chắc khỏe. Mỗi ngày bạn dùng bột hồng sâm và tam thất nam, mỗi vị 2g rồi pha với nước ấm uống. Ngày pha uống 2 lần, để cách nhau 12 tiếng. Kiên trì sử dụng hàng ngày, sau khoảng 1 tháng các bạn sẽ thấy các triệu chứng đau nhức xương khớp cải thiện rõ rệt. 

• Giá tam thất nam bao nhiêu, mua ở đâu?

Tam thất nam không phải là dược liệu quý hiếm giống như tam thất bắc nên giá rẻ hơn rất nhiều khoảng 250.000VNĐ/1kg. Các bạn có thể dễ dàng mua dược liệu này ở các cửa hàng thuốc Bắc.

3. Tìm hiểu thông tin về cây tam thất rừng

• Đặc điểm nhận dạng

Tam thất rừng hay còn gọi với nhiều tên khác như như tam thất hoang, tam thất đen, trúc tiết nhân sâm, sâm hai lần chẻ, hồng liên thất,…

Loại cây này thường mọc tự nhiên ở trong rừng, có chiều cao khoảng 40cm. Tam thất hoang lá tròn, to bằng lòng bàn tay, có lông. Củ tam thất rừng có hình trứng hoặc thuôn một bên, vỏ ngoài màu trắng vàng. Tam thất hoang có 5 loại khác nhau và phân biệt bằng màu sắc thịt tam thất là tam thất hoang ruột vàng – trắng – đỏ tía – xám ghi và chúng đều có dược tính giống như nhau nên công dụng hoàn toàn giống nhau. 

• Tam thất hoang có tác dụng gì và sử dụng thế nào?

Giống cây tam thất tam thất bắc, tam thất rừng có nhiều công chữa bệnh. Nó có mang lại hiệu công dụng như bảo vệ tim mạch, chống lại tế bào ung thư, làm đẹp da,….

Cụ thể như: 

+ Cầm máu do chấn thương tai nạn

Các bạn sử dụng bột tam thất rừng rắc trực tiếp vào vết thương rồi băng bó lại. Các hoạt chất trong tam thất hoang này sẽ giúp cầm máu hiệu quả và làm vết thương nhanh lành trở lại. 

+ Hỗ trợ điều trị đau thắt ngực

Bạn sử dụng 3 – 6g bột tam thất hòa với nước ấm mỗi ngày. Cách sử dụng này không chỉ giúp cải thiện, phòng ngừa đau thắt ngực mà còn giúp tăng cường sức khỏe, an thần, giảm căng thẳng hiệu quả. 

+ Tam thất hoang ngâm rượu phòng ngừa di căn u ác tính

Các bạn dùng khoảng 0,5kg tam thất hoang, rửa sạch, thái lát mỏng rồi cho vào bình ngâm với rượu. Để khoảng 2 tháng thì mang ra sử dụng. Mỗi ngày uống 1 ly nhỏ để giúp tăng cường sức khỏe, ức chế hoạt động của u ác tính. 

+ Sử dụng tam thất hoang chữa chứng thấp tim

Người bệnh lấy 1g bột tam thất hòa với nước ấm uống. Kiên trì áp dụng ngày 3 lần, mỗi lần cách nhau khoảng 6 – 8 tiếng. Sau khoảng 1 tháng các bạn sẽ thấy triệu chứng bệnh cải thiện tích cực. 

• Tam thất rừng giá bao nhiêu, mua ở đâu?

Hiện nay tam thất rừng được bán với giá khoảng 4.000.000 VNĐ – 7000.000VNĐ/1kg. 

Những lưu ý khi sử dụng tam thất 

Khi sử dụng tam thất, các bạn lưu ý một vài vấn đề như: 

– Không sử dụng tam thất nam ngâm rượu. Vì điều này sẽ khiến giảm đi dược tính của thảo dược này từ đó khiến tam thất không phát huy được tác dụng tốt nhất. 

– Phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ không nên sử dụng tam thất để, tránh tác dụng phụ không mong muốn. 

– Không nên sử dụng tam thất cho người có cơ địa nóng hoặc thường xuyên mắc chứng táo bón. 

– Hiện nay trên thị trường xuất hiện nhiều dòng sản phẩm điều chế từ tam thất như Nano Curcumin tam thất xạ đen học viện quân y. Các bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc dùng sản phẩm này. 

– Nên uống tam thất mật ong uống lúc nào? Bạn nên uống tam thất mật ong vào buổi sáng để phát huy công dụng tốt nhất. 

– Tam thất có tốt cho gan không? Nếu dùng tam thất ở liều lượng nhỏ từ 3 – 6g sẽ có tác dụng tăng cường đào thải độc tố bảo vệ gan. Tuy nhiên nếu dùng quá nhiều sẽ khiến gan hoạt động nhiều hơn dẫn tới “quá sức”. Do vậy người bệnh cần tham khảo kỹ ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. 

Trên đây là một vài thông tin chung về 3 loại tam thất bắc, tam thất nam và tam thất hoang. Hy vọng với chia sẻ này sẽ giúp bạn đọc phân biệt rõ về từng loại. Đồng thời giúp bạn giải đáp thắc mắc tam thất có tác dụng gì và cách sử dụng đúng cách để mang lại hiệu quả trị bệnh, cải thiện sức khỏe, làm đẹp tốt nhất.