Calcitriol

Calcitriol thuộc nhóm thuốc khoáng chất và vitamin có công dụng điều trị chứng loãng xương, còi xương, suy cận giáp sau phẫu thuật… Cùng bài viết này của chúng tôi tìm hiểu kỹ hơn về thuốc.

Calcitriol là thuốc gì? Công dụng của thuốc ra sao?

Calcitriol hay còn được gọi với tên khác 1,25-dihydroxycholecalciferol, hoặc 1alpha… Đây là một chất chuyến hóa có hoạt tính nội tiết của vitamin D cùng với 3 nhóm hydroxyl.

Do là một dạng của vitamin D nên calcitriol hoạt động bằng cách thúc đẩy quá trình hấp thu canxi và phốt phát một cách thích hợp để đảm bảo sự phát triển bình thường của hệ cơ xương.

Thuốc Calcitriol được báo chế dưới dạng viên nang với hàm lượng sau: 0.25 mcg; 0.5 mcg; 1 mcg/ml; 2 mcg/ml.

Công dụng của thuốc Calcitriol cần phải kể đến đó là:

• Thuốc dùng để kiểm soát một số bệnh lý gây ra do sự mất cân bằng hàm lượng hormone tuyến cận giáp trong cơ thể.
• Calcitriol dùng cho những bệnh nhân đang chạy thận nhân tạo mạn tính có hàm lượng canxi thấp.
• Calcitriol điều trị tình trạng loãng xương sau mãn kinh của phụ nữ.
• Điều trị loạn dưỡng xương do thận ở bệnh nhân bị suy thận mãn, nhất là những người bệnh làm thẩm phân máu.
• Thuốc Calcitriol điều trị tình trạng thiểu năng tuyến cập giáp ở các trường hợp như: Thiểu năng tuyến cận giáp sau phẫu thuật, thiểu năng tuyến cận giáp giả, thiểu năng tuyến cập giáp nguyên phát.
• Điều trị tình trạng còi xương đáp ứng với vitamin D hoặc còi xương kháng với vitamin D, kèm theo tình trạng giảm phốt phát huyết.

Ngoài ra, thuốc Calcitriol còn được sử dụng trong điều trị nhiều bệnh lý theo nhưng không được đề cập đến. Bác sĩ sẽ là người chỉ định điều trị bệnh phù hợp.

Cách sử dụng thuốc Calcitriol như thế nào hiệu quả?

Để thuốc phát huy được tác dụng của mình và đảm bảo an toàn cho sức khỏe, người bệnh cần dùng thuốc Calcitriol theo đúng hướng dẫn của bác sĩ hoặc chỉ dẫn được ghi trên nhãn thuốc.

Cụ thể cách dùng thuốc đúng mà bạn nên lưu ý đó là:

• Người bệnh có thể uống Calcitriol dạng viên nén hoặc dung dịch. Thông thường, người bệnh sẽ uống Calcitriol một lần/ ngày hoặc 2 ngày 1 lần vào buổi sáng có thể kèm hoặc không kèm với thức ăn.
• Khi uống Calcitriol không nên dùng dầu khoáng hoặc thuốc kháng axit chứa magie vì những loại thuốc này có thể làm giảm sự hấp thu Calcitriol.
• Người bệnh không nên dùng thuốc ít hơn, nhiều hơn hoặc dùng thường xuyên hơn so với sự chỉ định của bác sĩ.
• Khi bắt đầu dùng thuốc bác sĩ có thể dùng liều thấp và tăng liều từ từ, nhưng không được tăng quá một lần trong 2-8 tuần.
• Trong thời gian điều trị với thuốc bạn không được tự ý ngừng sử dụng thuốc Calcitriol khi chưa có sự cho phép của bác sĩ. Thậm chí khi cảm thấy tình trạng bệnh của mình có dấu hiệu cải thiện cũng không được ngưng thuốc.
• Nếu rơi vào tình trạng khẩn cấp hoặc quá liều trong thời gian dùng thuốc thì hãy gọi cho trung tâm cấp cứu – 115. Hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất để được khắc phục.
• Còn nếu quên một liều hãy bổ sung càng sớm càng tốt khi nhớ ra. Nếu gần với liều kế tiếp thì bạn hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều tiếp theo như đúng kế hoạch. Không dùng thuốc với liều gấp đôi so với quy định.

Liều dùng thuốc Calcitriol như thế nào?

Calcitriol là thuốc được dùng cho cả người lớn và trẻ em. Liều lượng thuốc cụ thể như thế nào sẽ được bác sĩ kê đơn tùy theo tình trạng bệnh của bạn.

Chính vì vậy, những thông tin về liều dùng Calcitriol dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo, không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên gia. Do vậy, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc với liều lượng phù hợp.

1. Liều dùng Calcitriol cho người lớn là gì?

Tùy vào tình trạng bệnh của bạn sẽ có liều lượng khác nhau, cụ thể như sau:

– Liều dùng cho người lớn bị hạ canxi huyết, loạn dưỡng xương do thận:

• Liều khởi đầu dùng 0,25 mcg, uống 1 lần/ ngày. Sau đó uống liều duy trì 0,25 mcg mỗi lần, thời gian điều trị từ 4 đến 8 tuần;
• Đối với Calcitriol sử dụng ngoài đường tiêu hóa, liều khởi đầu dùng 0,5 mcg tiêm tĩnh mạch 3 lần/ ngày, thời gian điều trị trong 1 tuần. Sau đó, sẽ dùng liều duy trì 0,25 – 0,5 mcg mỗi lần, thời gian điều trị từ 2 đến 4 tuần;

– Liều dùng cho người bị suy tuyến cận giáp:

• Liều dùng khởi đầu dùng 0,25 mcg uống 1 lần/ ngày vào buổi sáng. Trường hợp cần thiết có thể tăng thêm mỗi liều 0,25 mcg uống mỗi lần, thời gian điều trị từ 2 đến 4 tuần.
• Hầu hết người bệnh đáp ứng với liều từ 0,25 – 2 mcg 1 lần/ ngày.

– Liều dùng dành cho người bị còi xương: Người bệnh sẽ dùng 1 mcg, uống 1 lần/ ngày.

– Liều dùng cho người bị cường cận giáp thứ cấp:

• Đối với người bệnh trước khi lọc máu, bác sĩ sẽ chỉ định uống 0,25 mcg 1 lần/ ngày vào buổi sáng;
• Đối với bệnh nhân lọc máu, bạn uống 0,25 mcg 1 lần/ ngày vào mỗi buổi sáng. Nếu như cần thiết có thể tăng mỗi liều thêm 0,25 mcg mỗi lần, thời gian uống từ 2 đến 4 tuần;

2. Liều dùng Calcitriol cho trẻ em là gì?

– Liều dùng cho trẻ bị suy tuyến cận giáp:

• Với trẻ <1 tuổi, bạn cho trẻ uống từ 0,04-0,08 mcg/kg 1 lần/ ngày;
• Với trẻ từ 1-5 tuổi, bạn cho trẻ uống 0,25-0,75 mcg 1 lần/ ngày. Phụ huynh có thể tăng liều cho trẻ lên 0,25 mcg mỗi liều, điều trị từ 2 đến 4 tuần;
• Với trẻ từ 6 tuổi trở lên, phụ huynh cho trẻ uống từ 0,5-2 mcg. Nếu cần thiết bạ có thể tăng thêm mỗi liều 0,25 mcg, điều trị từ 2 đến 4 tuần.

– Liều dùng cho trẻ bị còi xương:

• Đối với trẻ nhỏ bị còi xương phụ thuộc vitamin D, cha mẹ cho trẻ dùng 1 mcg uống 1 lần/ ngày;
• Với trẻ nhỏ còi xương đề kháng vitamin D (gia đình trước kia có người bị giảm phốt phát huyết), bạn sẽ cho trẻ uống liều khởi đầu 0,015 – 0,2 mcg 1 lần/ ngày. Sau đó, bạn cho trẻ dùng liều duy trì từ 0,03 – 0,06 mcg, uống mỗi ngày một lần. Liều dùng tối đa là 2 mcg, uống 1 lần/ ngày.

– Liều dùng cho trẻ bị hạ canxi máu:

• Trường hợp giảm canxi máu thứ phát nguyên nhân do suy tuyến cận giá:  Cha mẹ cho trẻ uống 1 mcg mỗi ngày 1 lần trong 5 ngày đầu. Hoặc 0,02 – 0,06 mcg/kg mỗi ngày với trẻ sơ sinh;
• Trường hợp hạ canxi máu tetany, với trẻ sơ sinh bác sĩ chỉ định tiêm tĩnh mạch 0.05 mcg/kg 1 lần/ ngày, điều trị từ 5 – 12 ngày, hoặc uống 0.25 mcg 1 lần/ ngày. Sau đó cho trẻ uống 0.01-0.1 mcg/kg mỗi ngày và chia thành 2 liều, tối đa liều dùng là 2 mcg;
• Trường hợp kiểm soát hạ canxi máu khi mắc bệnh thận mạn tính: Bác sĩ sẽ chỉ định cho bé dùng thuốc Calcitriol cho điều trị khi nồng độ 25 (OH)D lớn hơn 30 ng/ml (tương đương 75 nmol/l) và nồng độ hormone tại tuyến cận giáp nguyên vẹn đang ở trên phạm vi mục tiêu cho giai đoạn suy thận.

Thuốc Calcitriol có tác dụng phụ gì?

Theo nhà sản xuất Calcitrio sẽ không gây ra tác dụng phụ nếu dùng ở liều thấp. Tuy nhiên, trong quá trình dùng thuốc bạn hoàn toàn có thể gặp phải một số tác dụng phụ không thường xuyên có thể gây nguy hiểm.

Do vậy, khi có bất cứ một dấu hiệu bất thường nào cần thông báo cho bác sĩ ngay để được xử lý kịp thời. Dưới đây là một số tác dụng phụ có thể gặp phải:

• Đau đầu, mệt mỏi, suy nhược;
• Trì trệ, giảm hứng thú với mọi thứ xung quanh;
• Nôn mửa, đau dạ dày, táo bón, đau bụng;
• Khô miệng, miệng có vị kim loại;
• Đau cơ, đau xương;
• Chán ăn, sụt cân;
• Tiểu nhiều nhất là vào ban đêm, tiểu khó hoặc đau khi tiểu tiện;
• Ảo giác, thay đổi thị lực;
• Sổ mũi, sốt hoặc ớn lạnh;
• Phân có màu nhạt;
• Vàng da hoặc mắt;
• Giảm ham muốn tình dục;
• Loạn nhịp tim;
• Phát ban, ngứa, dị ứng;
• Khó thở.

Khi dùng Calcitriol cần thận trọng những gì?

1. Trước khi dùng thuốc Calcitrio bạn nên lưu ý gì?

Trước khi dùng thuốc Calcitriol người bệnh cần phải chú ý những vấn đề quan trọng để điều trị với thuốc an toàn. Cụ thể:

• Thông báo với bác sĩ nếu bị ứng với thuốc Calcitriol hoặc những dạng khác của vitamin D như: dihydrotachysterol (Hytakerol®, ergocalciferol (Calciferol®, Drisdol®),  calcifediol (Calderol®), DHT®), paricalcitol (Zemplar®), doxercalciferol (Hectorol®), hoặc các loại tá dược đi kèm với Calcitriol.
• Nói cho bác sĩ nếu bị dị ứng với bất kì thuốc nào, bao gồm thực phẩm, chất bảo quản, thuốc nhuộm, động vật;
• Đang mắc phải một số vấn đề y khoa hoặc phẫu thuật;
• Đang có thai hoặc cho con bú;
• Đang dùng một số thuốc có thể gây ra tương tác với Calcitriol như thực phẩm bổ sung canxi, thuốc kháng axit; digoxin (Lanoxin®); cholestyramine (Questran®); colestipol (Colestid®); thuốc lợi tiểu, ketoconazole (Nizoral®); lanthanum (Fosrenol®); phenytoin (Dilantin®); thuốc nhuận tràng; steroid đường uống như dexamethasone (Dexone®, Decadron®), methylprednisolone (Medrol®) và prednisone (Deltasone); các dạng khác của vitamin D; phenobarbital (Luminal®, Solfoton®); và sevelamer (Renagel®), ergocalciferol (Calciferol®, Drisdol®).

Ngoài ra, cần thận trọng khi dùng thuốc Calcitriol cho người cao tuổi. Đồng thời, cũng không sử dụng thuốc này cho trẻ em dưới 6 tuổi nếu không có chỉ dẫn của bác sĩ.

2. Khi mang thai/ cho con bú cần lưu ý gì khi dùng Calcitriol?

Hiện nay vẫn chưa có đủ những nghiên cứu để xác định các rủi ro khi dùng thuốc Calcitriol cho phụ nữ mang thai hoặc cho con bú. Theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), thuốc Calcitriol thuộc nhóm thuốc C = Có thể có nguy cơ đối với thai  kỳ.

Chính vì vậy, để đảm bảo cho sức khỏe của hai mẹ con bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ và cân nhắc giữa lợi ích và rủi ro khi dùng thuốc trong thời gian nhạy cảm này.

Tương tác thuốc Calcitriol như thế nào?

Calcitriol có thể tương tác với những thuốc đang dùng hoặc dùng trong thời gian gần đây. Thực tế tương tác thuốc có thể làm thay đổi khả năng hoạt động hoặc làm gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ của thuốc.

Chính vì vậy, trước khi dùng thuốc người bệnh hãy liệt kê thành danh sách các thuốc đang dùng cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết. Trước khi có chẩn đoán và chỉ định của bác sĩ cần tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc, ngưng thuốc hoặc thay đổi liều lượng vì sẽ xảy ra tương tác.

Dưới đây là một số thuốc có thể tương tác với Calcitriol:

• Glycoside tim (digitalis, digoxin), cholestyramine (Questran®);
• Digoxin (Lanoxin®); Colestipol (Colestid®);
• Thuốc lợi tiểu, ketoconazole (ví dụ như Nizoral®);
• Lanthanum (Fosrenol®);
• Thuốc nhuận tràng;
• Steroid dạng uống, ví dụ như dexamethasone (Dexone®, Decadron®), prednisone (Deltasone®), methylprednisolone (Medrol®);
• Phenytoin (Dilantin®);
• Các dạng khác của vitamin D; phenobarbital (Solfoton®, Luminal®);
• Sevelamer (Renagel®).

Bên cạnh đó, nên kiểm tra kỹ nhãn dán trên bao bì thuốc kê toa hoặc không kê toa, các loại thảo dược như thuốc kháng axit, thuốc nhuận tràng, vitamin bởi chúng có thể chứa canxi, magie, phốt phát và vitamin D.

2. Thức ăn, rượu bia, thuốc lá có ảnh hưởng đến Calcitriol?

Cũng giống như các loại thuốc, thức ăn, rượu cũng có thể tương tác với Calcitriol và làm thay đổi hoạt động hoặc gia tăng nguy cơ tác dụng phụ.

Chính vì vậy, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc để giảm thiểu và tránh đối đa những tương tác thuốc không đáng có.

3. Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến Calcitriol?

Vấn đề sức khỏe cũng ảnh hưởng đến việc dùng thuốc. Theo đó bạn cần thông báo cho bác sĩ biết bất cứ vấn đề sức khỏe nào mà mình đang gặp phải, đặc biệt là bệnh thận hoặc bệnh gan.

Sử dụng thuốc Calcitriol có tốt không?

Vấn đề thuốc tốt hay không luôn được nhiều người quan tâm. Như bạn cũng đã biết Calcitriol là thuốc được dùng trong điều trị bệnh loãng xương, còi xương, cung cấp canxi cho những người bệnh chạy thận nhân tạo mãn tính…

Calcitriol được dùng phổ biến hiện nay, khi sử dụng thuốc sẽ giúp thúc đẩy quá trình hấp thu canxi và phốt phát trong cơ thể một cách thích hợp. Từ đó đảm bảo sự phát triển bình thường của cơ xương.

Tuy nhiên, thuốc có tốt hay không sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó điển hình là cơ địa và cách sử dụng thuốc của bạn. Do vậy, trước khi dùng thuốc bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ kỹ hơn về công dụng, hiệu quả cũng như tác dụng phụ của thuốc như thế nào.

Calcitriol giá bao nhiêu? Mua thuốc ở đâu?

Calcitriol hiện được bán tại các nhà thuốc tân dược, nhà thuốc bệnh viện hay phòng khám trên toàn quốc. Bạn đọc khi có nhu cầu có thể đến những địa chỉ này để tìm mua với giá dao động từ 70.000 – 100.000 đồng.

Lưu ý: Nên bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm và ánh nắng mặt trời trực tiếp. Không bảo quản thuốc trong ngăn đá tủ lạnh hoặc nhà tắm, để thuốc xa tầm tay trẻ em và thú nuôi.

Hi vọng qua bài viết này bạn đọc đã hiểu rõ hơn về thuốc Calcitriol. Tuy nhiên, những thông tin này chỉ mang tính chất tham khảo không thay thế ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Vì vậy, khi có vấn đề sức khỏe và có mong muốn dùng Calcitriol bạn nên đến cơ sở y tế uy tín để khám và tư vấn điều trị phù hợp nhất. Chúc bạn sức khỏe!

Wiki Bác Sĩ không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.

Xem thêm: Ibandronate điều trị loãng xương thời kỳ mãn kinh dùng như thế nào? Giá thuốc bao nhiêu?