Viêm Amidan Ở Trẻ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Dương Bá Trực - Bác sĩ tại BVĐK Quốc tế Vinmec Times City

Trẻ bị viêm amidan gây viêm sưng, ho, sốt thường xuyên khiến phụ huynh lo lắng. Chủ quan, chậm trễ trong xử lý bệnh chính là nguyên nhân khiến trẻ đối mặt với các biến chứng về hô hấp, sức khỏe lâu dài. Chính vì vậy cha mẹ nên trang bị đầy đủ kiến thức để phát hiện, khắc phục và phòng ngừa viêm amidan ở trẻ.

Viêm amidan – Bệnh hô hấp thường gặp ở trẻ

Viêm amidan là tình trạng viêm sưng, to tại amidan. Đây là bệnh lý vô cùng phổ biến ở trẻ em với khoảng 21% trẻ mắc bệnh. Độ tuổi thường gặp sau 3-4 tuổi.

Bệnh có thể xuất hiện vào bất cứ thời điểm nào trong năm nhưng dễ bùng phát nhất là khi nhiễm lạnh, thời tiết mưa ẩm kéo dài. Bởi các triệu chứng tương tự các bệnh viêm đường hô hấp khác như viêm họng, viêm mũi nên cha mẹ dễ nhầm lẫn, chữa trị không đúng cách.

Viêm amidan ở trẻ chia thành các cấp độ:

• Viêm amidan cấp tính
• Viêm amidan mãn tính
• Viêm amidan hốc mủ
• Viêm amidan quá phát

Tại sao trẻ bị viêm amidan?

So với người lớn, trẻ em là đối tượng dễ bị viêm amidan hơn nguyên nhân là do:

• Thiếu hụt miễn dịch ở trẻ: Khi trẻ sinh ra dần hoàn thiện hệ thống miễn dịch, trong quá trình này trẻ dễ bị tấn công bởi các tác nhân bên ngoài. Hiện tượng viêm, nhiễm trùng gần như bắt buộc, cha mẹ sẽ thường xuyên thấy con bị các đợt viêm nhiễm đường hô hấp trên trong đó có viêm amidan.
• Cấu trúc, vị trí amidan: Amidan có nhiều khe hốc vì vậy vi khuẩn dễ khu trú, tích tụ lại. Chưa kể hàng ngày cơ thể trẻ nạp nhiều thức ăn, đồ uống khiến vi khuẩn, virus có hại dễ xâm nhập, phát triển.
• Tạng bạch huyết: Ở những trẻ có tổ chức bạch huyết phát triển mạnh sẽ tạo điều kiện hình thành chứng viêm amidan
• Vệ sinh không sạch: Vệ sinh răng miệng là hành động cần được thực hiện đều đặn từ khi còn nhỏ. Theo khuyến cáo từ trẻ nhỏ đến người lớn đều nên vệ sinh răng miệng vào buổi sáng và tối (trước khi đi ngủ) nếu thực hiện không đúng cách cũng khiến lượng thức ăn không được loại bỏ, vi khuẩn phát triển số lượng lớn trong khoang miệng lâu dần gây viêm.
• Thời tiết, môi trường: Thời điểm giao mùa, trời lạnh, môi trường bụi bẩn… tạo điều kiện khiến các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp phát triển
• Thói quen ăn đồ lạnh: Trẻ rất thích kem, các đồ lạnh, nếu cha mẹ không kiểm soát chặt chẽ, trẻ thường xuyên dung nạp khiến amidan dễ bị viêm sưng hơn.

Nhận biết triệu chứng viêm amidan ở trẻ

Viêm amidan ở trẻ chia thành 2 cấp độ là cấp tính và mãn tính. Cha mẹ có thể nhận biết, phân biệt qua các dấu hiệu sau:

Triệu chứng cấp tính (Bệnh khởi phát đột ngột)

• Sốt cao 39-40 độ
• Trẻ bị đau họng, đau đầu, khó nuốt, quấy khóc, chán ăn
• Ho nhiều
• Trẻ bị rối loạn tiêu hóa
• Kiểm tra họng amidan sưng to, viêm đỏ.

XEM THÊM: Viêm amidan hốc mủ: Cảnh báo biến chứng và cách khắc phục

Triệu chứng mãn tính (Bệnh tái đi tái lại nhiều đợt/năm)

• Viêm họng, đau họng tái đi tái lại
• Ngứa, khó chịu ở họng, ho, nhiều đờm
• Nổi hạch cổ
• Sốt nhẹ, trẻ mệt mỏi, quấy khóc, chán ăn
• Đêm ngủ thở bằng miệng, ngáy, thở mùi hôi
• Trẻ bị ù tai, đau nhức trong tai
• Kiểm tra amidan sưng to.

Cảnh giác trước những biến chứng của bệnh viêm amidan ở trẻ

Không phát hiện sớm, chữa không đúng cách, không đạt hiệu quả trẻ có thể gặp phải những biến chứng nguy hiểm như:

• Chứng ngưng thở tạm thời khi ngủ: Amidan sưng to, nhiễm trùng có thể chèn ép, ảnh hưởng đến quá trình thở
• Ảnh hưởng đến cơ quan khác, làm nhiễm trùng tai, gây viêm xoang, viêm phế quản…
• Áp-xe quanh amidan gây sốt, lan ra vùng hầu họng dẫn đến viêm cân mạc hoại tử
• Gây sốt thấp khớp trong trường hợp trẻ bị viêm amidan do nhiễm trùng liên cầu.

Cha mẹ nên làm gì khi con bị viêm amidan?

Nhiều phụ huynh rối không biết phải làm thế nào mới đúng. Sau đây là những bước cha mẹ cần thực hiện ngay khi phát hiện con bị bệnh:

• Đưa trẻ đến bệnh viện, gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám.
• Áp dụng phương pháp chữa trị được chỉ dẫn
• Kết hợp phòng ngừa, tăng cường sức đề kháng cho con thông qua chế độ ăn uống.

Vậy nên chữa viêm amidan cho trẻ em bằng cách nào hiệu quả?

Hiện nay có rất nhiều phương pháp có thể áp dụng cho con trẻ bị viêm amidan như mẹo dân gian, thuốc tây, thuốc nam hay thậm chí là cắt amidan. Mỗi phương pháp lại có những cơ chế, ưu – nhược điểm riêng. Cha mẹ nên hiểu rõ từng cách để từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp.

Mẹo chữa viêm amidan cho trẻ tại nhà

Đây là cách giúp cải thiện tình trạng ho, giảm sưng amidan được ông cha ta lưu truyền từ xa xưa hiện vẫn được áp dụng. Những cách này mang lại hiệu quả nhất định, phù hợp với trẻ bị viêm amidan cấp, triệu chứng nhẹ. Một số mẹo hiệu quả cha mẹ có thể áp dụng khi con bị viêm amidan gồm:

• Súc miệng nước muối: Mẹ chỉ cần pha vài hạt muối tinh cùng nước ấm khuất cho tan hết rồi cho trẻ ngậm, súc miệng vào buổi sáng khi ngủ dậy và buổi tối trước khi đi ngủ.
• Mật ong và chanh: Sử dụng 2 thìa mật ong cùng 1 thìa nước cốt chanh (có thể pha thêm chút nước ấm) khuấy đều rồi cho con ngậm, uống.
• Quất, gừng hấp đường phèn: Mẹ có thể lấy 2 quả quất (dùng quất non càng tốt) thêm đường phèn, vài lát gừng cho vào chén nhỏ hấp trong nồi cơm, hoặc chưng lên cho con ngậm.

Thuốc tây

Với tác dụng làm giảm nhanh triệu chứng, vừa giảm đau, chống viêm, ngăn ngừa nhiễm trùng tốt. Tuy nhiên cần dùng theo chỉ định của bác sĩ. Một số thuốc thường được kê đơn gồm:

• Nhóm thuốc hạ sốt, giảm đau: Là các thuốc có tác dụng hạ sốt cho trẻ, đồng thời giảm đau, chống viêm vùng họng
• Thuốc kháng sinh: Là nhóm thuốc có tác dụng ức chế, tiêu diệt vi khuẩn. Với tác dụng mạnh thuốc giúp giảm triệu chứng nhanh.

Lưu ý: Thuốc tây không nên dùng tùy ý mà cần có sự thăm khám, kê đơn của bác sĩ chuyên khoa. Việc lạm dụng thuốc tây cho trẻ có thể gây ra nhờn thuốc, tác dụng phụ không mong muốn.

Phẫu thuật cắt amidan

Đây là phương pháp khá phổ biến hiện nay được thực hiện trong trường hợp trẻ bị sưng to, amidan tái đi tái lại thường xuyên. Hoặc khi bệnh ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, nguy cơ biến chứng bác sĩ sẽ yêu cầu phẫu thuật.

Độ tuổi được khuyến cáo có thể thực hiện phẫu thuật là trên 4 tuổi, với trẻ nhỏ hơn việc cắt amidan dễ gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Sau phẫu thuật nếu không chăm sóc đúng cách có thể khiến vết cắt khó lành, bị nhiễm trùng…

Đông y chữa viêm amidan cho trẻ

Các bài thuốc thảo dược hiện được khá nhiều cha mẹ quan tâm, muốn áp dụng cho con mình. Bởi độ an toàn cao, hiệu quả tốt không cần kháng sinh, không cần phẫu thuật cũng có thể cải thiện, hạn chế nguy cơ tái lại bệnh. 

Viêm amidan hay còn gọi là nhũ nga hình thành do phong nhiệt xâm nhập, hỏa độc tích tụ trong cơ thể lâu ngày. Kết hợp cùng các tác nhân như nhiễm lạnh, vệ sinh không đúng cách, dịch độc thời khí xâm phạm vào hầu họng.

Trẻ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, còn yếu nên nguy cơ mắc bệnh càng cao. Để kiểm soát bệnh nếu chỉ tác động vào phần ngọn thôi là chưa đủ, cần đào thải độc tố, tăng cường phế khí, nâng cao sức đề kháng bệnh mới hết.

Chuyên gia hướng dẫn cách phòng ngừa viêm amidan cho trẻ

Với kinh nghiệm nhiều năm, lương y Đỗ Minh Tuấn khuyên cha mẹ nên chú ý những điều sau để hạn chế thấp nhất nguy cơ con bị viêm sưng amidan:

• Nhắc nhở, giám sát con vệ sinh răng miệng mỗi ngày.
• Dọn dẹp, giữ vệ sinh nơi ở, đồ dùng cá nhân, đồ chơi cho con sạch sẽ.
• Không nên cho trẻ ăn, uống đồ lạnh quá thường xuyên. Hãy để nguội trước khi cho con ăn
• Khi trẻ bị viêm mũi, nên sử dụng dung dịch nước muối sinh lý, hút mũi cho con.
• Cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để kiểm tra thăm khám, khi có dấu hiệu ho sốt, viêm amidan.
• Bên cạnh các biện pháp trên, bổ sung dinh dưỡng cũng là cách tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa bệnh tật.

Trên đây là thông tin về chứng viêm amidan ở trẻ và cách chữa. Phụ huynh nên chú ý phát hiện sớm để có hướng xử lý kịp thời, đảm bảo sức khỏe cho con em.

Lưu ý: Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo. Hiệu quả của các phương pháp ở mỗi người mỗi khác. Chính vì vậy cha mẹ hãy đưa trẻ đi khám, liên hệ cơ sở y tế uy tín để con sớm hết viêm amidan.